اوصاف شیعه در بیان امام حسن عسکری علیه السلام
در روایات معصومین علیهمالسلام سعادت اخروی مخصوص شیعیان اهلبیت علیهمالسلام شده است.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایتشده که فرمودند:
إِنَّ عَلِیّاً وَ شِیعَتَهُ هُمُ الْفَائِزُونَ یَوْمَ الْقِیَامَة.1
همانا در روز قیامت این علی (علیهالسلام) و شیعیان او هستند که رستگارند.
شاید برخی از شیعیان توهم کنند همینکه ازنظر اعتقادی حضرت علی و سایر ائمه معصومین علیهمالسلام را خلفاء بلافصل رسول خدا صلیالله علیه وآله بدانند، جزء شیعیان محسوب شده و برای نجات و رستگاریشان کافیست!
درحالیکه در فرمایشات ائمه هدی علیهمالسلام، مفهوم شیعه فراتر از این اعتقاد معرفیشده است. طوری که علاوه بر عقیدۀ فوق، اطاعت از ایشان در اعتقاد، کردار و گفتار را نیز از لوازم شیعه بودن معرفی نمودهاند.
امام حسن عسکری علیهالسلام به مردی که ادعا میکرد شیعه علی علیهالسلام است فرمود:
یَا عَبْدَ اللَّهِ لَسْتَ مِنْ شِیعَةِ عَلِیٍّ (علیهالسلام)، إِنَّمَا أَنْتَ مِنْ مُحِبِّیهِ
اى بنده خدا تو از شیعیان حضرت على علیهالسلام نیستى؛ بلکه تو دوست داران آن حضرت هستی.
سپس در بیان اوصاف شیعیان فرمودند:
إِنَّمَا شِیعَةُ عَلِیٍّ (علیهالسلام) الَّذِینَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِمْ:
این است و جز این نیست، شیعیان على علیهالسلام کسانى هستند که خداوند عزوجل درباره آنها فرموده:
وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیها خالِدُونَ.
و کسانى که ایمان آوردند و کارهاى نیک انجام دادند، آنان اهل بهشتند و پیوسته در بهشت جاویدان خواهند بود
هُمُ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ وَصَفُوهُ بِصِفَاتِهِ، وَ نَزَّهُوهُ عَنْ خِلَافِ صِفَاتِهِ.
افرادى هستند که به خداوند ایماندارند و خدا را به صفاتش توصیف کرده و از غیر صفاتش تنزیه میکنند.
وَ صَدَّقُوا مُحَمَّداً فِی أَقْوَالِهِ، وَ صَوَّبُوهُ فِی کُلِّ أَفْعَالِهِ.
کسانی که محمد (صلی اللَّه علیه وآله و سلّم) را در گفتارهایش تصدیق کرده و تمامی کارهای آن حضرت را درست و شایسته بدانند.
وَ رَأَوْا عَلِیّاً بَعْدَهُ سَیِّداً إِمَاماً، وَ قَرْماً هُمَاماً لَا یَعْدِلُهُ مِنْ أُمَّةِ محمد أَحَدٌ، وَ لَا کُلُّهُمْ إِذَا اجْتَمَعُوا فِی کِفَّةٍ یُوزَنُونَ بِوَزْنِهِ، بَلْ یَرْجَحُ عَلَیْهِمْ کَمَا تَرْجَحُ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ عَلَى الذَّرَّةِ.
و على علیهالسلام را بعدازآن حضرت آقا و پیشوا و بزرگوار و سرور بدانند و هیچ فرد از امّت حضرت محمد (صلی اللَّه علیه وآله وسلم) برابرش ندانند؛ و بلکه تمام افراد امت رویهم را نیز هموزن و مساوی با او ندانند. بلکه آن جناب را بر همه امت برتر بدانند، چنانچه آسمان بر زمین، و زمین نیز بر ذرّه برتری دارد.
وَ شِیعَةُ عَلِیٍّ (علیهالسلام) هُمُ الَّذِینَ لَا یُبَالُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَ وَقَعَ الْمَوْتُ عَلَیْهِمْ، أَوْ وَقَعُوا عَلَى الْمَوْتِ.
و شیعه على علیهالسلام آنهائى هستند که درراه خدا باکى ندارند از اینکه به مرگ دچار شوند یا اینکه مرگ دچار آنها گردد (یعنی در هر حال آماده مرگ هستند)
وَ شِیعَةُ عَلِیٍّ (علیهالسلام) هُمُ الَّذِینَ یُؤْثِرُونَ إِخْوَانَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ، وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ
و نیز شیعه على علیهالسلام کسانى هستند که برادرشان را (در نیازمندیهای زندگى) بر خود مقدم میدارند اگرچه خود فقیر و بینوا باشند.
وَ هُمُ الَّذِینَ لَا یَرَاهُمُ اللَّهُ حَیْثُ نَهَاهُمْ، وَ لَا یَفْقِدُهُمْ مِنْ حَیْثُ أَمَرَهُمْ.
آنان افرادى هستند که خداوندآنها را در حال ارتکاب نواهی نبیند؛ بلکه آنها را در حال انجام دستورات خود میبیند.
وَ شِیعَةُ عَلِیٍّ (علیهالسلام) هُمُ الَّذِینَ یَقْتَدُونَ بِعَلِیٍّ فِی إِکْرَامِ إِخْوَانِهِمُ الْمُؤْمِنِینَ.
شیعیان على علیهالسلام آنهایند که در بزرگداشت برادران دینى خود به آن حضرت اقتداء نموده اند.2
پاورقی:
1. بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج27 ؛ ص143
2. التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام ؛ ص319
- ۹۵/۱۰/۱۹