آیا میشود بهجای رفتن به حج، هزینه آن را به نیازمندان بدهیم!
خداوند با حکمت بالغۀ خود، هندسۀ نظام شریعت را طوری چیده که کمترین نقص و ایرادی به آن وارد نیست.
برای رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی، باید به احکامی که شارع مقدس تشریع نموده، بی کموکاست عمل کرد.
اگر خداوند عملی را واجب کرده، به خاطر این است که اگر آن عمل انجام نگیرد، در نظام شریعت اختلالی پیش میآید. و اگر از عملی نهی کرده است، به خاطر این است که اگر آن فعل ترک نشود دینداری متدینین دچار اشکال خواهد شد.
اگر بخواهیم مثال بزنیم، مجموعۀ نظام شریعت و احکام الهی مانند یک جورچین هستند و شکل صحیح این جورچین زمانی درست خواهد شد که هر یک از قطعهها در جای خود قرار بگیرند. والا اگر قطعهای جابهجا شود، آن شکل هرگز بهصورت صحیح درست نخواهد شد.
لذا اسلام و ایمان شخص دیندار، زمانی کامل خواهد شد که بهتمامی اصول و فروع دین ملتزم شود، واجبات را انجام دهد و از منهیات اجتناب کند.
ازاینجا معلوم میشود چقدر نسنجیده است سخن کسی که میگوید: بهجای رفتن به حج و متحمل شدن هزینههای آن، به فقراء کمک کنیم، جهیزیۀ دختری را فراهم کنیم، مدرسه و بیمارستان بسازیم یا ...!
چراکه در هندسه و نظام منسجم شریعت، هیچ عملی نمیتواند جای انجام فریضه حج را پر کند؛ ثمرات و آثاری که بر انجام حج تمتع مترتب میشود توسط هیچ عمل دیگری تأمین نخواهد شد. با مطالعه و تفکر در فلسفه حج و توجه به ثمرات و نتایج عظیمی که دارد، میتوان بر این مطلب واقف شد.
بهعنوانمثال کسی که بیماری گوارشی دارد باید داروی مرتبط با این بیماری را مصرف کند. والا داروهایی که ربطی به این بیماری ندارند بیماری را مداوا نخواهند کرد؛ هرچند این داروهای غیرمرتبط بسیار باارزش و در جای خود بسیار مفید باشند.
البته میتوان با صرفهجویی در هزینههای حج و پرهیز از ریختوپاش، هزینههای اضافی را در مواردی چون کمک به نیازمندان و ساخت مراکز خیریه مصرف نمود. یا بهجای انجام عمرههای مستحبی غیر لازم و متعدد، هزینههای آن را در موارد خیریه مصرف نمود.
بنابراین انجام فریضه حج نهتنها مشکلی ایجاد نمیکند، بلکه انجام ندادن آن باعث خللی در دینداری انسان میشود (البته در صورت استطاعت و نبود موانع سیاسی، امنیتی و ...)
مشکل زمانی ایجاد میشود که متدینین در انجام وظایف دیگر خود کوتاهی میکنند؛ مثلاً زکات نمیدهند. یا بهجای کمک و رسیدگی به اقوام و همسایگان و همنوعان مستمند خود، روی به تجملات و مالاندوزی میآورند. درصورتیکه اگر در کنار انجام فرایضی چون نماز، روزه و حج، به نیازمندان هم کمک میکردند مشکلی ایجاد نمیشد.