نعمتی که باعث ناامیدی کفار از صدمه زدن بر اسلام شد

خداوند در قرآن کریم سخن از نعمتی می‌آورد که باعث ایمن‌سازی دین شده و به‌واسطه‌ی آن، کفار از ضربه وارد کردن بر اسلام ناامید می‌شوند:

«الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ دینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْن...»¹

(امروز است که کفار از ضدیت با دین شما مأیوس شدند؛ پس دیگر از آن‌ها نترسید و تنها از من بترسید)

 

این آیه دلالت مى‏کند بر اینکه کفار قبل از نزول این آیه، امید آن را داشته ‏اند که بتوانند اسلام را از هر طریقى که شده از بین ببرند.

آنچه در نظر کفار مورد نفرت و انزجار بود، دین مسلمانان بود؛ زیرا مى‏خواستند نور خدا را خاموش سازند؛ همچنان‌که در آیه زیر به این حقیقت تصریح نموده و مى‏فرماید:

«یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ»²

(مى‏خواهند نور خدا را با دهان‌هایشان خاموش کنند و خدا تمام‌کننده نور خویش است هرچند که کافران کراهت داشته باشند)

ولی بعد از نرسیدن به اهداف شومى که داشتند، آخرین امیدشان این بود که به‌زودی رهبر مسلمانان یعنى رسول خدا صلی‌الله علیه وآله از دنیا مى‏رود و فرزند ذکورى هم که اهدافش را تعقیب کند ندارد. منشأ این امیدواری‌شان این بود که آن‌ها مى‏پنداشتند دعوت دینى هم یک قسم سلطنت و پادشاهى است. پس اگر او از دنیا برود، قوانین و سنت‏هایش با خود او از بین می‌روند! همچنان که آیه «إِنَّ شانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ»³ به این حقیقت اشاره می‌کند.

با توجه به این مطالب، کمال ناامیدی کفار از ضربه زدن به اسلام به این است که خداوند کسى را به قائم‌مقامی رسول خدا صلی‌الله علیه وآله نصب کند. طوری که در حفظ و تبلیغ دین و هدایت امت، کار پیامبر صلی‌الله علیه وآله را انجام دهد.

به دلیل همین نعمت ولایت و وصایت است که خداوند با عبارت «فَلا تَخْشَوْهُمْ ...» مسلمانان را از این خطر و تهدید کفار تأمین می‌دهد.

این وجه مؤید روایاتى است که مى‏گویند آیه موردبحث در روز غدیر خم و در مورد ولایت على علیه‌السلام نازل شده است.

 

 برای مطالعه بیشتر مراجعه شود به: «المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏5، ص 163»

پی‌نوشت:

1. سوره مائده، آیه 3

2. سوره صف، آیه 8

3. سوره کوثر، آیه 3