عاشورا صحنه تقابل انسان‌های آزاده و بندگان دنیا

یکی از مکارم و فضایل اخلاقی حرّیت است.

حرّیت به معنی آزادگی بوده و عبارت است از رهایی انسان از اسارت شیطان و هوای نفس.

 

عاشورا صحنه تقابل اَحرار در مقابل بندگان دنیا بود.

نمونه این انسان‌های آزاده، حرّ بن یزید ریاحی بود.

در روز عاشورا وقتی‌که حرّ متوجه خطای خود شد، توبه کرد و نزد امام حسین علیه‌السلام آمده و عرض کرد: «فدایت گردم من همانم که راه شما را بستم و از بازگشت شما جلوگیرى کردم و عرصه را بر شما تنگ نمودم. سوگند به خدا گمان نمى‏کردم که این مردم این‌چنین با تو رفتار مى‏کنند. اکنون به‌سوی خدا بازگشت نموده و توبه کردم؛ فهل ترى لى من توبة: آیا راه توبه‌ای برای من هست؟

 امام فرمود: «نعم، یتوب اللّه علیک و یغفر لک، ما اسمک؟‏»: آرى خداوند توبه تو را پذیرفته است؛ اسمت چیست؟

حرّ جواب داد: «أنا الحرّ بن یزید»: من حر بن یزید هستم.

امام فرمود: «أنت الحرّ کما سمّتک‏ امّک‏، أنت الحرّ إن شاء اللّه فی الدنیا و الآخرة»:¹

تو آزاده‌ای همان‌طور که مادرت تو را به این نام نام‌گذاری کرد؛ ان‌شاءالله تو هم در این دنیا و هم در آخرت آزاده خواهی بود.

 

در مقابل این انسان‌های آزاده، انسان‌های شیطان‌صفتی هم بودند که با پیروی از هوا و هوس و برای رسیدن متاع چندروزه، به بندگی دنیا در آمده بودند.

در روز عاشورا وقتی لشکر دشمن آب را از امام حسین علیه‌السلام مضایقه کرده و آن حضرت را مجروح کردند، امام رو به آن‌ها کرد و فرمود:

«ویلکم! إن‏ لم‏ یکن‏ لکم‏ دین‏ و کنتم لا تخافون یوم المعاد فکونوا فی أمر دنیاکم احرارا ذوی أحساب»²

 واى بر شما؛ اگر دین ندارید و اگر از روز قیامت نمی‌ترسید، پس لااقل در امر دنیاى خود آزادمرد باشید و به شئون اصل و نسبتان پایبند باشید.

پی نوشت:

1. وقعة الطف؛ ص 214

2. وقعة الطف، ص: 252