حکمت تفاوت انسان‌ها در برخورداری از نعمت‌های الهی
گاهی دیده می‌شود که خداوند به افراد بی‌ایمان نعمت‌هایی می‌دهد که به انسان‌های مؤمن و پرهیزکار چنان نعمت‌هایی نمی‌دهد. نزول بارش‌های آسمانی، رفاه، امنیت و ثروت را می‌توان نمونه‌هایی از این نعمت‌ها دانست.
شاید برای شما هم سؤال شده است که حکمت این تفاوت‌ها چیست؟! چرا خداوند این نعمت‌ها را به‌جای اینکه به مؤمنین عطا کند، به غیر مؤمنین می‌دهد؟!
بامطالعۀ حکایت زیر، به یکی از (و البته تنها یکی از) حکمت‌های این قضیه پی خواهید برد.
از امام باقر علیه‌السلام روایت شده که فرمودند:
هنگامی‌که موسى علیه‌السلام در کنار دریا راه مى رفت ناگهان صیادى (مُشرِک) از راه رسید و به آفتاب سجده کرد و سخنان شرک‌آمیز بر زبان جارى کرد و بعدازآن تور ماهی گیری خود را به آب انداخت و تعداد زیادى ماهى صید کرد، بار دیگر تور ماهی گیری را انداخت و مانند اوّل مقدار زیادى ماهى صید نمود و رفت.
سپس شخص دیگرى (که مؤمن بود) آمد، وضو گرفت و به نماز ایستاد. سپس حمد خداوند را به‌جای آورد و پروردگار را و ستایش کرد. سپس دام خود را به‌طرف آب انداخت ولى نتوانست هیچ ماهی‌ای صید کند. بار دیگر دام را در آب افکند و فقط یک ماهى کوچک در دام گرفتار شد. او بار دیگر خداوند را سپاس گفت و رفت.
در این هنگام حضرت موسى علیه‌السلام عرض کرد: پروردگارا! به بنده کافرت ماهى هاى فراوانى نصیب کردی درحالی‌که به تو کافر بود؛ ولى به بنده مؤمنت به‌غیراز ماهی کوچک چیزی عطا نکردی. (دلیل این تفاوت چیست)؟!
پس خداوند به موسى وحى کرد: به‌طرف راست خود بنگر. موسى نگاه کرد و آنچه خداوند برای بندۀ مؤمن آماده کرده بود را مشاهده کرد.
بعد وحى شد: به‌طرف چپ خودت بنگر. موسى نگاه کرد و آنچه خداوند برای بندۀ کافر آماده کرده بود را مشاهده کرد.
سپس فرمود:
«مَا نَفَعَ هَذَا الْکَافِرَ مَا أَعْطَیْتُهُ وَ لَا ضَرَّ هَذَا الْمُؤْمِنَ مَا مَنَعْتُهُ»
اى موسى؛ این انسان کافر ازآنچه به او عطا کرده‌ام سود نخواهد برد و این بندۀ مؤمن به خاطر محروم شدن ازآنچه به او نداده‌ام ضرر نخواهد کرد.
حضرت موسى علیه‌السلام عرضه داشت:
«یَا رَبِّ یَحِقُّ لِمَنْ عَرَفَکَ أَنْ یَرْضَى بِمَا صَنَعْتَ»
بار خدایا سزاوار است که هر کس تو را شناخته است، به آنچه به او تدبیر کرده‌ای راضى شود.1
پی نوشت:
1. بحار الأنوار (ط - بیروت)؛ ج13؛ ص 349
- ۹۶/۱۰/۱۸