یکی از مهمترین ثمرات روزه گرفتن
بدون تردید روزه گرفتن، ثمرات متعددی دارد؛ ولی ثمره ای مهم که خود قرآن هم آن را ذکر کرده است تقوا است:
یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلىَ الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»[1]
ای کسانی که ایمان آورده اید؛ روزه بر شما واجب شده است همانطر که امت های پیش از شما هم واجب شده بود؛ شاید که تقوا پیشه کنید.
«تقوی» از اصل «و ق ی» است. این اصل دلالت میکند بر دفع چیزی از شیئی به وسیلۀ شیئی دیگر.[2]
«وِقَایَةُ» نیز از همین اصل گرفته شده است و به معنی حفظ شیء از هر آنچه که به آن اسیب میزند است.[3]
بنابراین تقوی یعنی «جعل النّفس فی وِقَایَةٍ مما یخاف»؛ به این معنی که انسان نفس و جان خود را از آنچه که بیمناک از آن است نگهدارد. [4]
یکی از چیزهایی به روح و باطن انسان آسیب میرساند، گناه است.
لذا تقوا یعنی نگه داشتن نفس از گناه که با ترک محذورات و در درجۀ بالاتر با ترک بعضی از مباحات حاصل میشود. [5]
در مورد اینکه تقوا چه مناسبتی با روزه گرفتن دارد، چند وجه ذکر شده است. از جمله اینکه:
از آنجا که روزه گرفتن باعث فرو کش شدن شهوات و هوای نفس میشود، لذا روحیۀ تقوا و پرهیزکاری را در انسان تقویت میکند.[6]
همچنین از آنجا که رغبت و اشتیاق و خوردن، آشامیدن و رابطۀ جنسی بیشتر از سایر چیزها است، اگر با روزه گرفتن این سه را ترک کردید، پرهیز از گناهان دیگر برای شما آسانتر خواهند بود. [7]
جالب این که در پایان آیۀ فوق عبارت «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» آمده است و این اشاره به این دارد که صرف روزه گرفتن برای حصول تقوا کافی نیست؛ بلکه در کنار آن باید انسان سایر محذوریت ها و گناهان را نیز ترک کند؛ هرچند که روزه گرفتن، آمادگی ترک این محذورات را برای انسان فراهم میکند.
- ۹۷/۰۳/۰۳