اثبات ضرورت معاد از راه لزوم امتیاز بین نیکوکاران و بدکاران
«قُلْ لا تُسْئَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنا وَ لا نُسْئَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ* قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنا رَبُّنا ثُمَّ یَفْتَحُ بَیْنَنا بِالْحَقِّ وَ هُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلیمُ»[1]
بر طبق این دو آیه، رسول خدا صلی‌الله علیه و آله مأمور می‌شود تا از راه لزوم جداسازی بین انسان‌های نیکوکار و انسان‌های بدکار، ضرورت معاد را اثبات کند.
نخست می‌فرماید: عمل هرکس مربوط به عامل آن است و هیچ‌کس به خاطر عمل کس دیگر مورد بازخواست قرار نمی‌گیرد.[2]
سپس لازمه تفاوت انسان‌ها در اعمالشان را بیان می‌کند؛ به این صورت که تفاوت انسان‌ها ایجاب می‌کند ابتدا تمام آن‌ها در یکجا برانگیخته شوند، سپس بین انسان‌های نیکوکار و بدکار جدایی صورت بگیرد تا انسان‌های نیکوکار پاداش خود را دریافت کنند و انسان‌های بدکار به‌جزای عمل خود برسند.[3]
کسی که این کار را انجام می‌دهد و بین انسان‌های نیکوکار و بدکار جدایی می‌افکند، رب آن‌ها است که با علم مطلق خود این کار را انجام می‌دهد و او کسی نیست جز الله سبحانه و تعالی.[4]