اتمام حجت خداوند با کسانی که در محیطی گناه‌آلود به‌سر می‌برند

وقتی زمین خدا وسیع است، وقتی انسان برای حفظ ایمان و باورهای راستینش و برای دور ماندن از وسوسۀ هوای نفس و شیطان، قدرت دارد محیط آلوده و وسوسه‌انگیز ترک نماید، دیگر عذری برای گناه وجود ندارد؛

او دیگر نمی‌تواند در روز قیامت گمراهی‌اش را چنین توجیه کند که محیط آلوده باعث انحراف او شده است. چراکه اگر چنین بگوید چه‌بسا به او خطاب شود که «تو می‌توانستی محیطت را تغییر دهی»؛ «می‌توانستی به‌جای گمراهان با انسان‌های باایمان رفاقت نمایی»؛ «می‌توانستی در محیطی تحصیل کنی که آلوده به افکار و اعمال شیطانی نمی‌بود»؛ «می‌توانستی نظاره‌گر شبکه‌های ماهواره‌ای که با شبهات مغلطه‌آمیز درصدد تخریب ایمان مردم بودند نباشی» و «حتی می‌توانستی از شهر و منطقۀ آلوده به منطقۀ مناسب هجرت نمایی».

همچنان‌که خداوند در قرآن کریم به مؤمنین مکه که تحت‌فشار مشرکین بودند خطاب فرمود:

«اى بندگان من که ایمان آورده‏ اید و هم‌اکنون براى انجام وظائف دینى خود تحت‌فشار دشمن هستید، سرزمین من وسیع است به‌جای دیگر هجرت کنید و مرا بپرستید»:[1]

(یا عِبادِیَ الَّذینَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضی‏ واسِعَةٌ فَإِیَّایَ فَاعْبُدُونِ)[2]

---

[1] تفسیر نمونه، ج‏16، ص 327

[2] سورۀ عنکبوت، آیۀ 56