سه وعدۀ خداوند در قرآن به مؤمنینی که اعمال صالح انجام دادهاند
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً»[1]
خدا به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده اند وعده داده است که قطعا آنان را در زمین جانشین خواهد ساخت، چنانکه کسانى را که پیش از آنان بودند جانشین قرار داد، و حتما دینشان را که برایشان پسندیده است به سودشان استقرار خواهد بخشید، و قطعا بیمشان را به ایمنى مبدّل خواهد کرد. این در حالى است که مرا مى پرستند و چیزى را شریک من نمى سازند. و هرکس پس از آن کفر ورزد، اینانند که نافرمان خواهند بود.
برطبق این آیه، خداوند برای کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، سه وعده داده است. مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان این سه وعده را چنین تقریر کرده است:
1. جانشینی بر روی زمین؛ به این معنی که آنان را بر زمین مسلط میگرداند.
2. تمکین و استقرا دین آنان؛ به این معنی که خداوند دین را در جامعه مورد عمل قرار دهد؛ یعنى هیچ کفرى جلوگیرش نشود و امرش را سبک نشمارند، اصول معارفش مورد اعتقاد همه باشد و درباره آن اختلاف و تخاصمى نباشد.
3. از بین بردن خوف آنان از کفار و منافقین؛ طوری که در حال امنیت مشغول یکتاپرستی و عبادت خداوند یکتا باشند. [2]
در تفسیر معروف به «تفسیر قمی» چنین آمده که این آیه دربارۀ قائم آل محمد علیهمالسلام نازل شده است.[3]