یکی از راهکارهای رضایتمندی از زندگی، نگرش واقعبینانه به دنیا است.
از رسول خدا صلیالله علیه و اله روایت شده که خداوند سبحان به حضرت موسى علیهالسلام وحى فرمود...
- ۱۳ اسفند ۹۶ ، ۲۲:۳۲
یکی از راهکارهای رضایتمندی از زندگی، نگرش واقعبینانه به دنیا است.
از رسول خدا صلیالله علیه و اله روایت شده که خداوند سبحان به حضرت موسى علیهالسلام وحى فرمود...
یکی از روشهای تربیت فرزندان، مواجه کردن آنان با «ناکامی بهینه» است.
ناکامی بهینه عبارت است از...
گناه و معصیت پیامدهایی به دنبال دارد و در این دنیا یا جهان آخرت دامنگیر انسان خواهد شد.
در روایتی از امام زینالعابدین علیهالسلام، بعضی پیامدهای گناه چنین معرفیشدهاند...
در بنیاسرائیل مردى بود که سه سال دعا میکرد که خدا پسرى به او روزى کند (ولی دعایش مستجاب نمیشد). همینکه دید خدا درخواست او را اجابت نمیکند، عرض کرد: پروردگارا آیا من از تو دورم و تو سخن مرا نمیشنوی، یا تو به من نزدیکى و پاسخم نمیدهی؟!
کسى در خواب نزدش آمد و به او گفت ...
در یکی از زیارتنامه های معتبر حضرت زهرا (سلام الله علیها) چنین عرضه می داریم:
«سلام بر تو ای امتحان داده! امتحان کرد تو را خالقت قبل از آن که تو را بیافریند و تو در مقابل امتحان او صابر [و موفق] بودی».
سؤال:امتحان قبل از خلقت که در زیارت مخصوص حضرت صدیقه طاهره (علیهاالسلام) آمده چگونه قابل تصور است؟
هر شب دهها نفر در حال خواب از دنیا میروند. تعدادی که خود ما هم میتوانستیم یکی از آنها باشیم...
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که فرمودند: «قناعت مالى است که تمام نمیشود».
«تا حالا عاشق شدید»؟!
سؤالی مجری معروف تلویزیون که از میهمانانش میپرسد و پاسخی آنچنانی که مهمان برنامه میدهد...
و به همین راحتی دیوارهای حجب و حیا را در بینندگان فرومیریزند...
گفته شد که: از عبارت «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِیَّکَ» استفاده میشود که معرفت پیامبر صلیالله علیه و آله متوقف بر شناختن خداوند است و تا زمانی که خداوند شناخته نشود، رسول او شناخته نخواهد شد.
مرحوم علامه محمدباقر مجلسی، چند دلیل بر این مطلب اقامه کرده است...
از رسول خدا صلیالله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
زناکار درحالیکه مؤمن است زنا نمیکند و سارق درحالیکه مؤمن است دزدی نمیکند.
راضی بودن به مقدرات الهی و عدم شکایت از مصائب و امراضی که از ناحیۀ خداوند به انسان میرسد، یکی از آداب بندگی است.
سؤال این است که شکایت به چه معنایی است؟ آیا هر نوع سخن گفتن از بیماری شکایت محسوب میشود؟
جواب این سؤال در روایتی از امام صادق علیهالسلام چنین آمده است:
قرآن کریم کلام حضرت ابراهیم علیهالسلام را چنین حکایت میکند که در مقام احتجاج علیه بتپرستان، پروردگار خود را چنین میستاید ....
یکی از اسماء خداوند متعال «نور» است.
برای اینکه بدانیم چرا خداوند متصف به این صفت شده است، ابتدا باید معنی نور را بدانیم...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که در ضمن احتجاجی علیه ابوحنیفه، از او پرسیدند:
بگو این آب شورى که در چشمها است و ترشح تلخ گوش و آب داخل بینى و آب گوارای دهان براى چه قرار داده شده اند؟
ابوحنیفه جواب داد: نمى دانم.
امام فرمودند...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که در ضمن احتجاجی علیه ابوحنیفه، از او پرسیدند: «آن چه کلمهای است که اولش کفر است و آخرش ایمان»؟!
ابوحنیفه پاسخ داد: نمیدانم.
حضرت فرمودند ...
روایت زیر بخشی از مناظرۀ امام صادق علیهالسلام با ابوحنیفه است که امام علیهالسلام با بیانی متقن قیاس مصطلح اهل سنت را رد و ابطال نموده است...
در پست قبلی گفتیم که «وجود خداوند روشنترین و بدیهیترین وجودها است».
سؤال: اگر وجود خداوند به این روشنی و بداهت است، پس چرا بعضی انسانها نسبت به وجود او شک دارند و گاهی وجود او را انکار میکنند؟!
مرحوم ملاصدرا وجود خداوند را ظاهرترین و آشکارترین موجودات معرفی میکند و دلیلی مُتقن برای آن اقامه مینماید. با این بیان که...
یکی از راههای شناخت انسان کریم از انسان پست، مشاهده حالات او در هنگام پیروزی و غلبه بر مخالفش است.
از امیرالمؤمنین علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
بر اساس روایتی از رسول خدا صلیالله علیه و آله اسلام مانند انسانی است که دارای لباس زینت، مردانگی، پایه و اساس است...
امام کاظم علیهالسلام به علی بن یقطین فرمودند:
تو یک چیز را براى من ضمانت کن تا من سه چیز را براى تو تضمین کنم...
گاهی دیده میشود که خداوند به افراد بیایمان نعمتهایی میدهد که به انسانهای مؤمن و پرهیزکار چنان نعمتهایی نمیدهد. نزول بارشهای آسمانی، رفاه، امنیت و ثروت را میتوان نمونههایی از این نعمتها دانست.
شاید برای شما هم سؤال شده است که حکمت این تفاوتها چیست؟! چرا خداوند این نعمتها را بهجای اینکه به مؤمنین عطا کند، به غیر مؤمنین میدهد؟!
بامطالعۀ حکایت زیر، به یکی از (و البته تنها یکی از) حکمتهای این قضیه پی خواهید برد...
متن زیر تلخیص کلمات شهید مطهری دربارۀ فلسفۀ حجاب است که در کتاب «مسئلۀ حجاب» بیان شده است.
یکی از امور که دل انسان را میسوزاند، وفات مؤمن در سرزمین غربت و مکانی دور از وطن است. جایی که کسی از اقوام و آشنایان در آنجا حضور ندارد تا برای او گریه و عزاداری نماید.
هرچند این امر ظاهراً رقتآور است ولی خداوند با رحمت خاصهای که به بندۀ مؤمن خود دارد، در این مرگ غریبانه چنان به بندۀ مؤمنش عزت میدهد که چنین فضیلتی شاید شامل حال سایر انسانها نشود.
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
وقتی به اوضاع مردم دنیا مینگریم، میبینیم کسانی که اهل ایمان و صلاح هستند، غالباً در فقر یا گرفتاریها به سر میبرند؛ در مقابل، مردم بیایمان و دنیاپرستی را میبینیم که در ناز و نعمت و رفاه زندگی میکنند و کمتر دچار بلایا و مصائب میشوند.
شاید شما هم وقتی این اوضاع را میبینید از خود میپرسید که حکمت این تفاوت چیست؟! چرا باید مردمی که اهل ایمان و پرهیزکاری هستند اینچنین مصیبتزده باشند، ولی آنها که دارای اعتقادات باطل هستند و دائماً گناه میکنند، آنچنان در رفاه و امنیت به سر ببرند؟!
در پاسخ به این سؤال باید بگوییم:
یکی از برنامههای اسلام برای کسانی که در اثر قرار گرفتن در محیطهای آلوده، مرتکب گناه شده و قادر به شناخت و اتیان تکالیف شرعی نیستند، این است که ...
از امام صادق علیهالسلام سؤال شد: آیا کشف عورت مؤمن بر دیگران حرام است؟
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «آرى».
سؤال شد: یعنى عقب (شرمگاه) و جلوی او (آلت تناسلی او)؟
آن حضرت فرمود...
از جابر جعفى روایت شده که گفت:
در نزد امام باقر علیهالسلام بودم که دلم گرفت و محزون شدم.
به حضرت عرض کردم: گاهى بدون اینکه مصیبتى به من برسد یا ناراحتى سراغم بیاید، اندوهگین میشوم تا آنجا که خانواده و دوستم اثرش را در رخسارم مشاهده میکنند.
حضرت فرمود...
جانبازی که در آنجا حضور داشت خطاب یه مقام معظم رهبری عرض کرد:
اینکه آقا! شما خیلی دارید درد میکشید، زجر میکشید؛ بههرحال این بحث اختلاسها و حقوقهای نجومی را میگویید، اینها گوش نمیدهند. یکچیزی بگویید که ما آرام بشویم؛ ؛ دوست داریم شما بیشتر از این درد نکشید و اینهمه آزار نبینید.
مقام معظم رهبری پاسخ دادند:
از امام باقر علیهالسلام روایت شده که آن حضرت فرمودند:
مؤمن برادر پدرى و مادرى مؤمن است.
در مورد اینکه چرا مؤمن برادر پدرومادری مؤمن شمرده شده است، روایت شده که...
یکی از کرامات حضرت معصومه سلامالله علیها ماجرایی بود که در هنگام دفن پیکر مطهرۀ آن بانوی کرامت اتفاق افتاد...
از امام باقر علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
پیامبرى از پیامبران بنیاسرائیل به مرد مردهای گذر کرد که قسمتى از بدنش در زیر دیوارى بود و قسمتى از آن بیرون از دیوار بود و مرغان پرنده او را ازهمپاشیده و سگان تنش را دریده بودند.
ازآنجا گذشت تا اینکه شهرى در نظرش پدیدار شد. وارد آن شهر شد. دید یکى از بزرگان آن شهر مرده است، او را بر روی تختى نهاده اند و با پارچۀ دیبا پوشاندهاند و دور آن تخت منقلهای عود نهادهاند...
امام حسن عسکرى علیهالسلام نامه اى به اهل قم و آبه (شهرى در نزدیک ساوه) نوشتند و در آن نامه خطاب به شیعیان فرمودند:
برخلاف جسم انسان که با گذشت زمان رفتهرفته پیر و فرتوت میشود، دو خصلت او جوانتر میشود: «حرص»1 و «آرزو»...
از اسحاق بن یعقوب روایت شده است که نامهای به محمد بن عثمان (دومین نائب خاص امام زمان علیهالسلام) دادم و از او خواستم تا آن را به محضر حضرت صاحب علیهالسلام برساند.
در این نامه سؤالاتی از محضر آن حضرت کرده بودم. ازجمله اینکه از آن حضرت خواسته بودم تا علت غیبتش را بیان فرماید.
پس پاسخی به خط مبارک آن حضرت رسید که در ضمن آن فرموده بودند:
بر اساس روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام انسان نباید در قبال کار نیکی که نسبت به دیگران انجام میدهد انتظار پاداش یا سپاسگزاری داشته باشد.
از آن حضرت نقل شده که فرمودند...
شاید بعضی تصور کنند نوشیدن مسکرات (مستکنندهها) فقط زمانی حرام است که خوردن آن بهاندازهای باشد که خاصیت مستکنندگی پیدا کند و خیال کنند نوشیدن این مایعات بهاندازۀ کم که باعث مستی نشود اشکالی ندارد! درحالیکه چنین نیست...
عنایات و دستگیریهای حضرات معصومین علیهمالسلام نهتنها شامل شیعیانشان ایشان میشود، بلکه گاهی شامل حال منکرین ایشان نیز شده است؛ طوری که هدایت شده و محب این حضرات گردیدهاند.
حکایت زیر ماجرای مردی است که باوجود اعتقاد ناصواب نسبت به امام صادق علیهالسلام، با یک سلام و پیغام کوتاه آن حضرت، هدایت یافت و از دوستداران آن حضرت گردید...
زمینلرزهها و حوادث طبیعی، درسها و عبرتهایی برای انسان به ارمغان میآورد که در روایات معصومین علیهمالسلام بعضی از آنها بیان شده است...
اهلبیت علیهمالسلام معدن علم الهی بودند و با این علم ربانی، انسانها را زلال معرفت حقیقی سیراب میکردند.
در ادامۀ این نوشته، حکایتی شنیدنی دربارۀ یک راهب مسیحی نقل میکنیم که چگونه به دست امیرالمؤمنین علیهالسلام مسلمان شد...
سومین نائب خاص امام زمان علیهالسلام که در زمان غیبت صغرای آن حضرت وظیفه نیاب را بر عهده داشته و درخواستها و مسائل شیعیان را به آن حضرت منتقل کرده و پاسخ میگرفت، «ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی» بود.
در ادامه این نوشته، سه حکایت شنیدنی که حاکی از کرامت و فضیلت آن بزرگوار است را میآوریم...
یکی از این شخصیتهای بزرگوار شیعه، «علی بن یقطین» بود. ایشان از شاگردان امام موسی کاظم علیهالسلام بود که با موافقت آن حضرت وزارت هارون (خلیفۀ عباسی) را پذیرفت...
از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله روایت شده که به امام علی علیهالسلام فرمودند:
اى على، به یارانت که مقام تو را مىشناسند، بگو...
ز رسول خدا صلیالله علیه و آله روایت شده که به امام علی علیهالسلام فرمودند:
اى على؛ اعمال شیعیانت هر جمعه به من عرضه میشود...
از مفضل نقل شده که امام صادق علیهالسلام فرمودند:
ای مفضل به اصحابت (شیعیان) بگو: زکات را به اهلش بپردازند...
در کنار حوادث شگفتانگیزی که مصادف با ولادت رسول خدا صلیالله علیه وآله اتفاق افتاد، به یمن ولادت آن حضرت، کرامات و برکات بینظیری نیز نازل شد که در تواریخ و روایات به بعضی از آنها اشاره شده است.
یکی از این کرامات، برکاتی بود که بر خانوادۀ بانو حلیمه دایه و مادر رضاعی رسول خدا صلیالله علیه وآله نازل شد...
«إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرینَ»، «اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقینَ»، «أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُؤْمِنین»، «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذینَ اتَّقَوْا وَ الَّذینَ هُمْ مُحْسِنُون»
سؤال: چرا در این آیات خداوند معیتش را به بعضی از انسانها اختصاص داده است، درحالیکه خداوند همیشه و در همهجا با تمامی انسانها همراه است؟!
جواب این است که همراهی خداوند با انسانها دو نوع است:
حضور بعضی از این مخلوقات در محضر خداوند، حضور خاص است. مثل شهیدان که خداوند دربارۀ آنها میفرماید...
خداوند در قرآن کریم می فرماید:
«اگر از فرمان خدا و دستور رسولش سرپیچى کنید، خداوند مردمى فرمانبردارتر از شما را جایگزین شما خواهد ساخت و آنان مانند شما نخواهند بود؛ بلکه از شما بهتر بوده و بیشتر مطیع فرمان الهى هستند»2
در بعضی از روایات این فقره از آیه را در مورد ایرانیان میدانند...
روایت شده که مردى به امام صادق علیهالسلام عرض کرد:
مردم مىگویند: هر کس عرب تبار نباشد یا مولاى صریح نباشد، پَست است.
حضرت فرمود:
یکی از مناطقی که فرهنگ و عقائد تشیع راحتتر جاهای دیگر در بین مردم رسوخ کرد و آنان را پیرو مکتب اهلبیت علیهمالسلام نمود، ایران است.
امام دلیل این اقبال عمومی مردم ایران نسبت به جریان شیعی چه میتواند باشد؟
در مورد دلیل مسلمان شدن ایرانیان و همچنین گسترش تشیع در میان آنان نظرات مختلفی گفته شده است.
ازنظر مرحوم شهید آیةالله مطهری علت مسلمان شدن و تشیع ایرانیان عبارت بود از ...
یکی از رسالتهای مهمی که امام حسن عسکری علیهالسلام بر عهده داشت، آماده ساختن جامعه برای غیبت امام بعد از خودشان بود.
این امام همام در جهت این آماده سازی اقداماتی انجام دادند. ازجمله:
در زمان امام حسن عسکری علیهالسلام در «سر من رأی» (سامرا) قحطی به وجود آمد.
خلیفۀ عباسی دستور داد درباریان و مردم برای طلب باران از خداوند، از شهر خارج شده و به صحرا بروند.
مردم سه روز پیدرپی برای طلب باران به صحرا رفتند و دست به دعا برداشتند ولی باران نیامد.
روز چهارم «جاثلیق»، بزرگِ مسیحیان به همراه نصاری و راهبان به صحرا رفت. همراه این مسیحیان یک راهب بود که هر وقت دست خود را بهسوی آسمان بلند میکرد، باران سیلآسا میبارید....
ابوهاشم جعفرى یکی از اصحاب جلیلالقدر امام حسن عسکری علیهالسلام1 میگوید:
از سختى زندان که به آن گرفتار شده بودم و از ناراحتى غل و زنجیر به امام حسن عسکرى علیهالسلام شکایت کردم. در ضمن وضع مالى من خوب نبود؛ لذا تصمیم داشتم در نامه اى که نوشتم از آن حضرت تقاضاى کمک بکنم؛ ولى خجالت کشیدم و این مطلب را ننوشتم.
آن حضرت در جواب من نوشت:
از محمد بن عیاش نقل شده که: روزی دربارۀ نشانهها و دلایل امامت امام حسن علیهالسلام گفتگو میکردیم.
در این میان فردی ناصبی حضور داشت که گفت: من بدون استفاده از مداد (و بدون ذکر نامم) نامهای به ایشان مینویسم. اگر ایشان به نامۀ نانوشته من پاسخ دهد، میفهمم که او حق است...
در تاریخ آمده است که حضرت امام عسکرى علیهالسلام را به نحریر (یکی از مأموران خلیفه عباسى) سپردند تا بر آن حضرت سختگیرى کرده و آزارش نماید.
ازجمله کارهایی این شخص پلید کرد این بود که با اجازه خلیفه، حضرت امام حسن عسکری علیهالسلام را پیش درندگان زندانی کرد تا به آن حضرت آسیب برسانند...
خداوند در قرآن کریم، نعمت بزرگ اتحاد و برادرى را برای مسلمانان یادآور شده و میفرماید:
برای ابطال دقیق اعتقادات مشرکین، ابتدا باید بدانیم آنها دقیقاً چه چیز را پرستش میکنند؟
مرحوم علامه طباطبایی پاسخ این سؤال را چنین بیان کردهاند:
مأمون (علیهاللعنة) نامهای به امام رضا علیهالسلام نوشت و از آن حضرت خواست تا او را موعظه نماید.
امام علیهالسلام در جواب نامه او این اشعار را نوشتند:
یکی از مهمترین خدمات اسلام، مبارزه با جهل و خرافهپرستی بود.
برای اینکه بدانیم مردم زمان قبل از اسلام تا چه اندازه دچار جهل و خرافه بودند، بهتر است تاریخ زمان جاهلیت را مطالعه کنیم.
حضرت آیةالله سبحانی در کتاب «فروغ ابدیت»، نمونههایی از خرافهپرستی مردم شبه جزیره عرب در زمان قبل از اسلام را به نقل از کتب تاریخی بیان کرده است.
از جُنَادَةَ بْنِ أَبِی أُمَیَّة نقل شده که گفت:
من در آن مرضى که امام حسن مجتبی علیهالسلام از دنیا رفت به حضور آن حضرت مشرف شدم.
در ضمن این دیدار به حضرت عرض کردم «یا بن رسول اللَّه! مرا موعظه کنید»
حضرت چنین فرمودند:
از امام حسن مجتبی علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
براى دنیایت به نحوى کار کن که گویا قرار است تا ابد در آن زندگی کنی؛ و براى آخرتت به نحوى کار کن که گویا فردا خواهى مرد.
در اینکه مراد از جمله «براى دنیایت به نحوى کار کن که گویا قرار است تا ابد در آن زندگی کنی» دو احتمال وجود دارد:
در روایتی از طریق اهل سنت نقل شده که مردی نزد ابن عمر (فرزند خلیفه دوم) آمد و از حکم خون پشه سؤال نمود...
یکی از بازماندگان حادثۀ عاشورا که مدتها بر مصیبت شهدای کربلا گریسته و عزاداری کرد، بانو حضرت رباب سلامالله علیها بود.
از امام صادق علیهالسلام نقل شده که به یکى از شاگردانش فرمود: از من چه چیز آموخته اى؟
عرض کرد: آقا جان! هشت مسئله آموخته ام.
امام علیهالسلام فرمود: آنها را بازگو کن تا من بشنوم...
یکی از اتهاماتی که وهابیان به شیعه وارد میکنند این است که شیعیان به خاطر توسل به اولیاءالله مشرک هستند. از دیدگاه آنان توسل به اولیاءالله نوعى شرک است!
در کنار پاسخهای متعددی که به این شبهه داده شده است، یکی از جوابها روایتی است که در منابع خود اهل سنت ذکر شده است...
عاشورا صحنه تقابل اَحرار و بندگان دنیا بود.
نمونه این انسانهای آزاده، حرّ بن یزید ریاحی بود...
از شهید مظلوم حضرت آیةالله بهشتی جملهای ماندگار نقل شده که گفتند:
«بهشت را به بها دهند نه به بهانه»
میخواهیم بدانیم بهای رفتن به بهشت چیست؟
پاسخ را از امام صادق علیهالسلام میشنویم که فرمودند:
از رسول خدا صلیالله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
همانا شهادت به «لا إِلهَ إِلَّا اللَّه» کلام بزرگى است که بر خداى عز و جل گرامى می باشد. هر کس این کلام را از روى اخلاص بگوید، مستحق بهشت میگردد.
سؤال: مراد از شهادت به «لا إِلهَ إِلَّا اللَّه» از روی اخلاص چیست؟ این چه نوع شهادتی است که گفتن آن انسان را لایق بهشت میکند؟!
جواب: روایتی از امام صادق علیهالسلام، پاسخ این سؤال میباشد. از آن حضرت روایت شده که فرمودند:
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند: به خدا سوگند، هرگاه دو شیعه قهر کرده و از هم جدا شوند، من از یکى بیزارى میجویم و نفرینش کنم، و اکثراً با هر دو چنین کنم (از هر دو بیزارى میجویم).
مُعَتِّب (یکی دیگر از اصحاب حضرت امام صادق علیهالسلام) عرض کرد: قربانت شوم، (سبب این بیزاری جستن شما) نسبت به ظالم معلوم است؛ ولی نسبت به مظلوم چرا بی زاری میجویید؟!
حضرت جواب دادند:
صرف نگهداشتن پیوندی که انسان به حفظ آن مأمور است هنر نیست؛ هنر این است که انسان با کسانی که با او قطع رابطه کردهاند پیوند برقرار کند.
در بعضی از تفاسیر، در ذیل آیاتی از سورۀ قصص که مربوط به جریان به آب انداختن حضرت موسی علیهالسلام و به سرپرستی گرفتن ایشان توسط فرعون و همسرش میباشد، روایتی جالب از رسول خدا صلیالله علیه وآله ذکر شده است که فرمودند:
نظام هستی بر اساس خواست خداوند در جریان است. این مشیت الهی است که اگر وقوع چیزی تعلق بگیرد، هیچ موجود را یارای مقابله با آن نخواهد بود.
نمونه این مشیت الهی، جریان تولد حضرت موسی علیهالسلام و پرورش یافتن او در نزد بزرگترین دشمن او یعنی فرعون است...
روایت شده که رسول خدا صلیالله علیه وآله روزی از کنار قبری که صاحبش را روز قبل در آن دفن کرده بودند عبور میکردند. مشاهده کردند که خانوادۀ آن میت در کنار قبر گریه میکنند. در این هنگام خطاب به آنان فرمودند:
یکی از سنتهای خوبی که در میان متدینین برقرار بوده، عرضۀ دین و اعتقاداتشان بر ائمه معصومین علیهمالسلام و اولیاء است.
این کار پسندیده، حتی از سوی بزرگان و خواص مؤمنین نیز صورت میگرفت.
همچنان که از حضرت عبدالعظیم بن عبدالله حسنى روایت شده که گفت:
در روایتی از امام صادق علیهالسلام، انسان مؤمن حتی کمیابتر از کبریت احمر معرفیشده است. از آن حضرت روایت شده که فرمودند:
روایت شده که رسول خدا صلیالله علیه وآله نگاهی به کعبه کرده و فرمودند:
مرحبا به خانۀ خدا! وه که چه بزرگوارى تو و چقدر حرمتت بر خدا بزرگ است! ولی به خدا سوگند که حرمت مؤمن از حرمت تو بزرگتر است؛ زیرا ...
از امام رضا علیهالسلام دربارۀ حق مؤمن بر مؤمن سؤال کردند. آن حضرت در ضمن فرمایشاتی فرمودند:
رسول خدا صلیالله علیه وآله تمثیل زیبایی برای پاک شدن گناهان بهوسیلۀ بیماری بیان کردهاند. از آن حضرت روایت شده که فرمودند:
از جابر چنین روایت شده که: هجده سال در خدمتکارى امام و مولایم حضرت باقر علیهالسلام اشتغال داشتم. وقتى خواستم از خدمت آن جناب خارج شوم، با ایشان وداع کرده و عرض کردم مرا بهره اى برسان.
در این هنگام آن حضرت فرمود:
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که به مفضل فرمود:
تو را سفارش میکنم به شش خصلت که آنها را به شیعیان برسانی...
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که در ضمن فرمایشی طولانی به عبدالله بن جندب چنین سفارش کرد:
در کتاب شریف کافی حکایتی شنیدنی از یک مرد مسلمان نقل شده که چگونه با رفتار نیک خود، مادر نصرانیاش را به آیین اسلام درآورد...
دستگاه بنیامیه در کنار ظلم و فسادی که روا میداشت، یکی از کارهایی که انجام داد این بود که در میان مردم یک پشتوانه فکرى و فلسفى و عقیدتى ایجاد کرد تا کارهای خود را با آن توجیه کند.
نمونۀ این عقاید پلید را میتوان در روز عاشورا و بعد از آن مشاهده کرد...
از عبدالعلی (یکی از اصحاب امام صادق علیهالسلام) روایت شده که: شنیدم امام صادق علیهالسلام میفرمود:
به شیعیان ما سلام برسان و به آنها بگو: خدا رحمت کند بنده اى را که ...
از فُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ روایت شده که امام باقر علیهالسلام به او فرمود:
ای فضیل به هرکس از دوستان ما که ملاقاتشان کردی سلام ما را برسان و از طرف من به آنان بگو...
مظهر ذکر خداوند، اطاعت از او است که اگر این اثر نباشد، ذکر ثمری نخواهد داشت. به همین خاطر از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایت شده که فرمودند:
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایت شده که فرمودند:
هر کس که مىخواهد بداند مقام و منزلتش نزد خداوند چه مقدار است...
در روایتی از امام صادق علیهالسلام، تسبیحات اربعه بهعنوان کلماتى معرفیشدهاند که اسلام بر آنها بنا شده است...
یکی از وقایع شگفتآور بعد از شهادت حضرت سیدالشهداء علیهالسلام، قرآن خواندن رأس مطهر حضرت اباعبدالله علیهالسلام بود.
زید بن ارقم که از صحابه رسول خدا صلیالله علیه وآله بود و هنگام آوردن اسیران اهلبیت علیهمالسلام به کوفه و مجلس ابن زیاد در آنجا حضور داشت1 ماجرای قرآن خواندن رأس مطهر را چنین نقل میکند:
بیرحمیها و شکنجههایی که در جریان اسارت خاندان سیدالشهداء علیهالسلام از سوی قوم سنگدل آل زیاد بر اهلبیت آن حضرت وارد شد، دل هر انسانی را به درد میآورد.
از امام باقر علیهالسلام نقل شده که از پدرش حضرت زینالعابدین علیهالسلام دربارۀ نحوۀ انتقال اسراء به شام توسط قوم یزید سؤال نمود. امام سجاد علیهالسلام در جواب فرمودند:
وقتی حسین شهید راه آزادگی است، تمام احرار عالم، اعم از شیعه و سنی، عرب و عجم و مسلمان و غیرمسلمان عاشقش خواهند شد.
مرحوم قطب راوندی قضیهای شنیدنی از یک یهودی نقل میکند با شناختن امام حسین علیهالسلام، زبان به اعتراض بر یزید گشود و بعد از مسلمان شدن درراه دفاع از مظلومیت سیدالشهداء علیهالسلام شهید شد.
راوندی این ماجرا را چنین نقل میکند...
بهشت دارای مراتبی است و عالیترین مراتب آن از برای شهیدان است. درجهای که بهشتیان نسبت به آن غبطه خورده و آرزوی رسیدن به آن را خواهند داشت.
نکته اینجاست که خود شهیدان نیز در یکمرتبه نیستند. در میان شهیدان نیز کسی است که جمیع شهدا نسبت به مقام آن غبطه خواهند خورد و آن درجه، چیزی نیست جز ...
امام زینالعابدین علیهالسلام هنگام اسارت، در جمع کوفیان خود را چنین معرفی فرمودند:
«من فرزند کسی هستم که با زجر و شکنجه کشته شد».
«قتل صبر»، نوعی از کشتن حیوانات است که رسول خدا صلیالله علیه و آله از آن نوع کشتن نهی نموده است و عبارت است از اینکه ...
اگر امربهمعروف و نهی از منکر واجب است...
و اگر نظام اسلامی برای اقامۀ امربهمعروف و نهی از منکر شکل گرفته است...
پس حفظ نظامی که برای اقامۀ این فریضه شکل گرفته است از مهمترین واجبات است.
کربلا عرصه همدستی بندگان دنیا علیه بندگان خدا بود. دنیاپرستانی که برای رسیدن به متاع ناچیز و زودگذر دنیوی دامن خود را به جنایاتی بس بزرگ و غیرقابلباور آلودند.
نمونه کامل این دنیاپرستان، عمر بن سعد بود که به طمع دست یافتن به حکومت، فرماندهی جنگ با فرزند رسول خدا صلیالله علیه وآله را بر عهده گرفت.
یکی از ثمرات نهضت حضرت اباعبدالله علیهالسلام، آشکار شدن چهرۀ پلید حکومت اموی و خیزش مردم بر علیه این دستگاه ظلم و طاغوت بود.
بیداری جوامع و نارضایتی از حکومت اموی تا آنجا پیش رفت که در برخی موارد منجر به قیام و انقلاب گردید.
در ادامۀ مقاله، به این قیامها که از پیامدهای سیاسی حادثۀ عاشورا محسوب میشود اشاره میکنیم:
چند روز پیش، از یکی اساتید کلام حوزه علمیه قم مطلب جالبی شنیدم که دوست دارم نظر شما را نیز در مورد این مطلب جویا شوم...
امیرالمؤمنین علیهالسلام سودمندترین معرفتها را چنین معرفی کردند:
خداوند در قرآن کریم سخن از نعمتی میآورد که باعث ایمنسازی دین شده و بهواسطهی آن، کفار از صدمه زدن بر اسلام ناامید میشوند...
برخلاف اهل تسنن که امامت را وابسته به انتخاب و رأی مردم میدانند، در نظر شیعه امامت منصبی الهی و در تداوم رسالت پیامبر صلیالله علیه وآله مباشد.
البته در منابع اهل تسنن نیز به الهی بودن این منصب اشاره شده است. همچنان که نقل کردهاند...
زیبایی و عمق معرفتی بیانات امیرالمؤمنین علیهالسلام در نهجالبلاغه چنان اعجابآور است که شخصیتهای بسیاری اعم از شیعه و غیر شیعه را برای مدح آن واداشته است.
یکی از این شخصیتها، عالم برجسته مصری و یکی از شراح نهجالبلاغه «محمد عبده» است که به مدح این کتاب گرانقدر پرداخته است...
باوجود صراحت و وضوح حدیث غدیرخم در دلالت بر ولایت امیرالمؤمنین علیهالسلام، مع الاسف عدهای سعی نمودهاند با مطرح کردن معانی دیگر برای کلمهی «مولی»، دلالت این حدیث بر خلافت و ولایت علی علیهالسلام را خدشهدار کنند.
مرحوم علامه امینی در کتاب وزین «الغدیر» با بررسى کلمهی «مولی» در لغت عرب، بیستوهفت معنى برای این کلمه ذکر کردهاند. سپس با بررسی انطباق این معانی بر حدیث غدیر خم، به این نتیجه رساندهاند که بسیاری از این معانی قابل انطباق بر این حدیث نیستند؛ بلکه حقیقت معنى مولى را «أولى بالشیء» دانستهاند که جامع تمامى معانى گفتهشده است.
از خَیثَمَۀ روایت شده که من قصد سفر داشتم؛ لذا برای وداع با امام صادق علیهالسلام، محضر ایشان رسیدم. پس آن حضرت فرمودند:
مرحوم شیخ مفید علاوه بر مؤلفات و مصنفاتی که داشتند، مناظراتی نیز با علمای سایر مذهب داشتند که در کتب مختلف به دست ما رسیده است.
یکی از این مناظرات، مناظرهای بود که بین ایشان و علی بن عیسی رُمّانی صورت گرفت.
عالم بزرگوار مرحوم ورام بن ابى فراس (متوفاى 605 هجرى) جریان این مناظره را چنین نقل میکند:
خداوند در قرآن کریم برای انسان سه قسم زندگی بیان فرموده که هرکدام دارای ویژگیهایی هستند:
معصومین علیهمالسلام نهتنها با کرم خود نیاز حاجتمندان را برطرف میکردند، بلکه بر حفظ عزتنفس و آبروی آنان را نیز اهتمام داشتند...
در روایت است که مردى انصارى خدمت حضرت اباعبدالله الحسین علیهالسلام رسید و قصد داشت از آن حضرت تقاضائى بنماید.
حضرت به آن شخص فرمود...
چقدر تکاندهنده است آمار کشته ها و آزار مسلمانان میانمار!
و تکاندهندهتر از آن، این فرمایش رسول خدا صلیالله علیه و آله است که فرمودند:
کی از اسماء خداوند، نام مبارک «حیّ» است. دربارۀ این اسم خداوند دو نکتۀ لطیف وجود دارد:
یکی از کارهای خداپسندانه، سرپرستی بچههای یتیم، بچههای بیسرپرست و یا بدسرپرست است.
صرفنظر از پسندیده بودن این کار و پیامدهای مثبت این اقدام در جامعه، این مسئله احکام شرعی مختص به خود را دارد که لازم است توسط این خانوادهها رعایت شود...
در آیات مختلف قرآن، سخن از تسبیح و حمد موجودات عالم هستى در برابر خداوند بزرگ به میان آمده که شاید از همه صریحتر آیه زیر باشد که بدون هیچگونه استثناء همه موجودات عالم هستى را در این تسبیح شریک مىداند:
در روایت است که مردى به امیرالمؤمنین علیهالسلام عرض کرد: اى پسرعموی بهترین مخلوق خدا، معناى سجده در نماز چیست؟
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند:خداوند در قرآن کریم جریان مرگ حضرت سلیمان علی نبینا وآله و علیهالسلام را نقل میکند تا بگوید پیامبر با آن عظمت و حکمرانى با آن قدرت و ابهت، چگونه بهآسانی جان به جانآفرین سپرد و حتى پیش از آنکه تن او در بستر آرام گیرد مرگ به سراغش آمد:
بسیاری از اختلافاتی که در بین مردم پیش میآید، ناشی از دخالتها و اظهارنظرهای افراد ناآگاه است.
از امام محمدتقی علیهالسلام روایت شده که در این زمینه فرمودند:
خداوند در قرآن کریم دو دریا را مثال میزند که یکی شیرین و گوارا بوده و دیگری به خاطر تلخی یا شوری سوزناک است
بعضی از مفسرین، این آیه را تمثیلی برای حال مؤمن و کافر میدانند...
در روایتی از رسول خدا صلیالله علیه و آله، تمثیل زیبایی دربارۀ وظیفۀ مؤمن نسبت به برادر مؤمنش آورده شده است.
یکی از دلایل ترس از مرگ این است که انسان از عظمت، وفور، زیبایی و لذات بینظیر جهان پس از مرگ بیخبر است. خیال میکند همین وضعیت و بهرههای زندگی دنیویاش، بهترین وضعیت برای اوست.
از بهترین تمثیلات دراینباره، تشبیه مؤمن به جنین شکم مادر است...
شاید شما هم وصیت صوتی "شهید محسن حججی" خطاب به فرزندش را شنیده باشید. بهراستیکه سراسر درس بندگی و وارستگی است!
این وصیت فرازی داشت که مقام والای شهدا و ارزش بینظیر کار آنان را میرساند:
علم، عزت، بی نیازی، رضایت الهی و آسایش پنج نعمت بزرگ هستند که به دست آوردنش منوط به همت انسان است.
خداوند راه به دست آوردن این پنج نعمت را برای ما معرفی کرده است...
در روایتی از امام رضا علیه السلام تشبیه زیبایی برای مؤمنینی که ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام را دارند و کسانی که از چنین نعمتی محروم هستند آمده است...
خداوند در قرآن کریم با بیان تمثیلی زیبا، اساس زندگی مؤمن و منافق را چنین مقایسه می کند...
خداوند در قرآن کریم کلمۀ پاک را به درخت پاک تشبیه کرده که ریشه اش در زمین جاى گرفته و شاخه هایش از قسمت بالا از آن جدا شده اند و همواره و در هر زمان به اذن خدا میوه اش در دسترس است.
همچنین کلمۀ خبیثه را به درخت خبیثى تشبیه کرده که از جاى کنده شده باشد و در نتیجه اصل ثابت و قرار و آرام ندارد.
خداوند در قرآن کریم انسان مؤمن را تشبیه به زمین پاک و حاصلخیز، و کافر را تشبیه به زمین بدطینت و ناپاک نموده است...
خداوند در قرآن کریم تمثیل زیبایی برای کافر و مؤمن آورده است. کافر را تشبیه به کسی نموده که سرش را طوری به زمین افکنده که راه راست را تشخیص نمی دهد؛ و مؤمن را تشبیه به کسی کرده که ایستاده را می رود؛ طوری که تمام جهات را می بیند و از لغزشگاه ها در امان است...
خداوند در قرآن کریم تشبیه بسیار رسا و محسوسی دربارۀ فرق میان طریق حق که همان ایمان به خدا و عمل صالح است و طریق باطل که عبارت از شرک و عمل زشت است و همچنین فرق تفصیلى میان اهل آن دو طریق یعنى مؤمنین و مشرکین می آورد...
خداوند در قرآن کریم مؤمن را تشبیه به شخص "بینا" و کافر را تشبیه به "کور" نموده است...
از امام باقر علیهالسلام روایت شده:
خداوند عزوجل به حضرت شعیب نبی علیهالسلام وحی فرستاد که صد هزار نفر از قومت را عذاب میکنم؛ چهل هزار نفر از اشرار و شصت هزار نفر از نیکان را!
عرض کرد: پروردگارا! اشرار مستحق عذاب هستند، اما نیکان را چرا عذاب میکنی؟!
خداوند وحی فرستاد:
در آموزههای اسلامی، خیر و مصلحت خانواده چیزی فراتر از مسائل مادی است که با بهرههای مادی قابلمقایسه نیست.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایت شده که خیر خانواده را چنین بیان فرمودهاند:
گاهی چنین القا میشود که انسان همیشه باید بخندد؛ ولو دلیلی برای خندیدن نداشته باشد! درحالیکه این مطلب، خلاف آموزههای دینی است...
این روزها چه روزهای تلخی برای مسلمانان است؟!
ولی باوجود همه این تلخکامیها، شنیدن کلامی از امیرالمؤمنین علیهالسلام دل انسان را آرام میکند؛ در آنجا که فرمودند:
وجه به اینکه نماز چیست، برای چه تشریع شده است و چه آثاری دارد، باعث میشود انسان در نماز حضور قلب بیشتری پیدا کند و او را نسبت به ادای آن علاقهمند نماید.
نمونههایی از این معارف را میتوان در روایتی از امام رضا علیهالسلام مشاهده کرد...
تفویض امر به خدا به معنی واگذارى امر به خداوند و توکل بر او است.
سؤال این است که آثار تفویض امر به خداوند چیست؟ و تفویض کنندۀ امر به خداوند به معنای واقعی به چه کسی اطلاق میشود؟
هشام بن حکم از حضرت امام موسى بن جعفر علیهماالسلام سؤال کرد: براى چه در ابتداء نماز گفتن هفت تکبیر افضل است؟
حضرت فرمودند...
السید بن محمد الحمیرى اسمش اسماعیل، کنیهاش ابو عامر، شاعر و از اصحاب امام صادق علیهالسلام بود...
شاید شما هم جزء کسانی هستید که میخواهید کودکتان را شجاع تربیت کنید.
برای اینکه کودک شجاعی داشته باشیم، چند راهحل را بهصورت مختصر مطرح میکنیم:
بسیار میشنویم و میخوانیم که اخلاق نیک داشته باشید.
میخواهیم بدانیم چگونه اخلاق انسان نیک میشود؟
آیا صدور هر فعل نیکی از نفس انسان، باعث نیک شدن اخلاق او میشود؟
یکی از درخواستهای مهمی که هر مؤمنی باید از محضر خداوند متعال داشته باشد این است که خداوند لحظهای او را به حال خود وانگذارد، بلکه در تمامی احوال بر طبق خواستههای پروردگار رفتار نماید.
اما آنکس که خداوند او را به خودش واگذاشته چه کسی است؟
بسیار اتفاق میافتد که انسان در اثر غفلت به داشتههایش مباهات کرده و به مال و مقام خود مینازد.
برای بیداری از این خواب غفلت، بهترین بیان را امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند که...
این روزها در لابهلای تبلیغات تلویزیونی، جملۀ جالبی توجه انسان را به خود جلب میکند...
هرچند حُسن ظن به معنی مثبت نگری و صرفنظر از احتمالات منفی از محسنات اخلاقی شمرده شده است؛ ولی این نوع گمان در مواردی خلاف حکم عقل و شرع است.
امیرالمؤمنین علیهالسلام برای تشخیص مواردی که باید حسن ظن نمود، معیار لطیفی بیان فرمودهاند...
از آنجا که بهرۀ انسان از کارهایش چیزی جز سعی و کوشش او نیست، دوزخیان و بهشتیان نسبت به تلاش و کوششی که در دنیا انجام دادهاند دو وضعیت متفاوت دارند ...
خداوند در قرآن کریم بهرۀ انسان را تلاش و کوشش او میداند:
«وَ أَن لَّیْسَ لِلْانسَانِ إِلَّا مَا سَعَى»1
در تفسیر نمونه در ذیل این آیه شریفه نکتهای جالب آمده است و آن اینکه...
فرعون وقتى آن معجزه حضرت موسی علیهالسلام مشاهده کرد، دید که هیچ چاره اى ندارد. به همین خاطر ناچار متوسل به تهمت شد که
برخلاف تصور بعضی که "ترتیل" را صِرف تلاوت روان قرآن همراه با صوت میدانند، ترتیل معنای گستردهای دارد که در ادامه به بیان این معانی میپردازیم ...
گاهی والدین دوست دارند فرزندانشان آنان را بهعنوان الگوی خود قرار دهند و محسناتی که خودشان دارند را در فرزندانشان نیز مشاهده کنند؛ ولی مع الاسف میبینند فرزندشان علاقهای به این مسائل نشان نمیدهند.
برای حل این مشکل اولاً باید بدانیم که صرف معرفی الگو برای فرزندان کافی نیست؛ بلکه در کنار آن باید الگوی موردنظر محبوب فرزند نیز باشد...
یکی از اصول تربیت، تکرار است؛ به این معنی که در تربیت گاهی لازم است یک آموزش یا تذکر چند بار تکرار شود تا اثر تربیتی خود را در مخاطب بگذارد.
در امربهمعروف و نهی از منکر هم گاهی امرونهی یک نفر تأثیر آنی ندارد؛ بلکه باید تکرار شود تا تأثیر خود را بر مخاطب نشان دهد.
یکی از آفات دنیاگرایی و داشتن آرزوهای طولانی، قساوت قلب است.
مرحوم علامه محمدباقر مجلسی در ذیل روایت فوق و در بیان معنی آرزوی دارز دنیوی و قساوت قلب که مورد نکوهش قرار گرفته است چنین میفرماید:
هرچند حلم و کظم غیظ معنایی نزدیک به هم دارند؛ ولی بعضی بین این دو خصلت فرق گذاشتهاند. همچنان که "ابو حامد غزالى" در کتاب "إحیاء علوم الدین" در بیان فرق بین حلم و کظم غیظ چنین مینویسد:
بهشت جای پاکان است؛ جای کسانی که از آلودگیهای گناهان و پلیدیها پیراسته شدهاند.
این مطلب را میتوان از کلام خداوند در قرآن کریم استفاده کرد:
در روایتی از امام صادق علیهالسلام عظمت و کثرت شگفتانگیز نعمتهای بهشتی را به زیبایی به تصویر کشیده شده است. آنجا که فرمودند:
تواضع صفتی نیست که هرکسی آن را دوست داشته باشد. تا زمانی که انسان خودساخته و مهذب نباشد چندان علاقهای به تواضع و فروتنی نخواهد داشت ...
در روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام، شخص نیازمند بهعنوان وسیلهای برای نگهداری و رساندن توشه آخرت به انسان در روز قیامت معرفیشده است؛ در روزی که همه نیازمند سنگینی وزنه اعمال نیکشان خواهند بود.
تا زمانی که خودبین باشد، فریفته ی داشته های خویش باشد و خود را برتر از دیگران بداند، غرورش مانع از آن می شود که پیشرفت کرده و صاحب کمالات شود. برای اینکه پیشرفت معنوی کنیم، باید قدم اول را بر روی نفس خویش بنهیم...
از رسول خدا صلیالله علیه و آله روایت شده که فرمودند:
خداوند عزوجل میفرماید: هر کس به دوستى از دوستان من اهانت کند، محققاً خود را برای جنگ با من آمده کرده است...
در روایت است که از حضرت مام باقر علیهالسلام پرسیدند: مراد از طعام در آیه "فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِه" چه طعامی است؟ حضرت فرمودند...
رسول خدا صلیالله علیه وآله به بعضی از اطفال نظر کردند و فرمودند:
" ویل لأطفال آخرالزمان من آبائهم ":
وای به حال اطفال آخرالزمان به خاطر پدرانشان!
سؤال کردند: یا رسولالله! وای به حال آنها به خاطر پدران مشرکشان؟
حضرت جواب دادند:
گاهی انسان صدقهای که میدهد را بزرگ میشمارد؛ این مسئله حتی اگر باعث ذلت و خواری طرف مقابل نشود، نوعی غرور را برای انسان به بار میآورد که ارزش عمل او را از بین میبرد. لذا از امام علی علیهالسلام روایت شده که فرمودند...
خداوند در قرآن کریم سه روش برای هدایت بشر پیش روی پیامبرش قرار میدهد: حکمت، موعظه و جدال احسن. در آنجا که میفرماید:
«ادْعُ إِلَىٰ سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُم بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»1
[ﻣﺮﺩم ﺭﺍ] ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﺍﻧﺪﺭﺯ ﻧﻴﻜﻮ ﺑﻪ ﺭﺍﻩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻦ، ﻭ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻮﺗﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯ.
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر شریف المیزان در مورد آیه فوق نکاتی بیان فرمودهاند...
آخوند ملاحسینقلى همدانى (رحمهالله) یک مجتهد، عارف و واعظ حقیقى بود. در یکى از سفرهاى خود که با جمعى از شاگردان به عتبات عالیات میرفت، در بین راه به قهوهخانهای رسیدند که جمعى از اهل هوا و هوس در آنجا میخواندند و پایکوبی میکردند. آخوند به شاگردانش فرمود: «یکى برود و آنان را نهى از منکر کند». بعضى از شاگردان گفتند: «اینها به نهى از منکر توجه نخواهند کرد». آخوند فرمود: «من خودم میروم».
آن بزرگوار نزدیک آنان رفت و به رئیسشان گفت: «اجازه میفرمایید من هم بخوانم و شما بنوازید»؟...
نامهی سی و یکم نهجالبلاغه دربرگیرندهی سفارشهای گرانبهای امیرالمؤمنین علیهالسلام خطاب به فرزندشان امام حسن علیهالسلام است.
دستهای از این فرمایشات در رابطه با کارهایی است که باید با قلب و نفس انجام داد.
آن حضرت دراینباره چنین سفارش میکنند:
یکی دنیا را به دیده هدف و مقصود نهایی می گرد و کمترین ناملایمات را تحمل نمیکند.
ولی دیگری آن را وسیله زندگی چندروزه برای کسب سعادت اخروی میداند؛ بر سختیهایش صبر میکند؛ و بر کمبودها و کاستیهایش قانع میشود.
طبق فرمایشی از امام هادی علیهالسلام، دنیا بازار است. عدهای در این بازار سود میبینند و عدهای خسارت.
خداوند در سوره عصر سود برندگان و خسارت دیدگان در دنیا را چنین معرفی میکند...
مهمترین کاری که امام خمینی (ره) انجام دادند، رهبری انقلابی بود که منجر به تشکیل حکومت اسلامی شد؛ کاری که بسیاری از شخصیتهای دیگر موفق به انجام آن نشدند؛ و در سایه این حکومت بود که اسلام از کنج مساجد و خانهها وارد متن جامعه شد و اسلام عملی شکل گرفت.
بسیار مهم است که بدانیم چقدر رضایت خداوند را جلب کرده ایم و مقام و منزلت ما در نزد خداوند چقدر است؟!
در روایتی خواندنی از امیرالمؤمنین علیه السلام راه پی بردن به این مسئله چنین بیان شده است...
نقل کردهاند که مرحوم شیخ انصاری (رحمهالله) یک هم مباحثهای داشت.
مرحوم شیخ تصمیم گرفت در نجف اشرف بماند، ولی هم مباحثهای وی به وطنش مسافرت کرد.
از این جریان مدتی گذشت و اوایل ریاست شیخ بود که آن طالب علم برای زیارت به نجف آمد.
این عالم وقتی شیخ را در مقام ریاست شیعه دید از او پرسید: من و تو هم بحث بودیم چطور شد شما به این مقام رسیدید و من همانم که بودم؟
مرحوم شیخ جواب دادند...
یکی از معاملات که در بانکها انجام میشود، ارائه وام با عنوان وام فروش اقساطی است. بر طبق این معامله ...
آیا ازنظر شرعی میتوان کالایی را بهصورت قسطی و باقیمتی بیشتر از فروش نقدی آن فروخت؟
جواب:
یکی از انواع توجیهات غلط که برای حلال جلوه دادن ربای قرضی به کار میبرند این است که قرض دهنده برای دریافت بهره در قبال قرض، سود گرفتن بانکهای کشور اسلامی را بهانه قرار میدهد؛ مثلاً به قرض گیرنده میگوید: همانطور که بانکهای کشور اسلامی در مقابل دادن وام به مشتریان بهره دریافت میکنند، من هم در قبال این قرض، همان مقدار بهرهیا کمتر از آن را از تو دریافت خواهم کرد!
درحالیکه این مغالطهای بیش نیست و راهی است برای حلال جلوه دادن ربای حرام. زیرا...
اگر میخواهیم در کنار اجاره قرضی صورت پذیرد، طریقه صحیح و حلال آن این است که...
تغییر سبک زندگی از خودکفایی و قناعت ورزی به مصرفگرایی!
چیزی که فروشگاهها و مراکز خرید بزرگ بر سر زندگی ما میآورند ...
در روایتی از امیرالمؤمنین علیهالسلام کبر ورزی به خاطر شیء ناچیزی مثل "بند کفش " نیز از مصادیق برتریجویی شمرده شده است...
انسانها در قبال هوای نفس دو رفتار متفاوت دارند: عدهای اسیر هوای نفس شده و آن را بر خواست الهی ترجیح میدهند؛ و عدهای آن را تحت کنترل درآورده و خواست خداوند را بر هوای نفس خویش مقدم میدارند.
در روایتی از امام باقر علیهالسلام عاقبت انتخاب هر یک این دو گروه توصیف شده است.
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایت شده که فرمودند:
حکایت مؤمن چون عطار است که اگر با او همنشینی سودت دهد و اگر با او همراه شوى به تو منفعت رساند و اگر با او مشارکت کنى سودت دهد.
یکی از نشانههای ایمان دستگیری و یاری مؤمن نسبت به مؤمن دیگر است؛
در روایتی از حضرت امام صادق علیهالسلام مؤمنین در ارتباط و همبستگیشان بهمنزلۀ پیکر واحد قلمداد شدهاند.
در روایتی زیبا از رسول خدا صلیالله علیه وآله مؤمنین به اجزای بناء و ساختمان تشبیه شده است یکدیگر را تحکیم میکنند تا ساختمان استوار گردد.
در روایتی از رسول خدا صلیالله علیه وآله انسان مؤمن به درخت خرما تشبیه شده است.
یکی از وجوه شباهت بین مؤمن و درخت خرما...
چهکار کنیم که حضور قلب بیشتری در نماز داشته باشیم؟
وصیتی که انسان در لحظات آخر عمر خود مینماید نسبت به سفارشهایی که در طول عمر خود داشته از اهمیت بیشتری برخوردار است؛.
این مهم وقتی اهمیت وافر خود را نشان میدهد که وصیتکننده انسان معمولی نباشد؛ بلکه کسی باشد که کلامش ریشه وحیانی داشته و از هر لغو و خلافی پیراسته باشد...
از رسول خدا صلیالله علیه وآله روایت شده که به حضرت علی علیهالسلام فرمودند:
یا علی؛ بدترین مردم کسى است که ...
با تأمل در این روایات به این جمعبندی میرسیم که چند امر باعث احیاء امر معصومین علیهمالسلام قلمداد شدهاند که دو مورد آنها را بیان میکنیم:
از امام باقر علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
در روز قیامت کسی حسرت و تأسف بیشترى دارد که ...
ابن ابی الحدید سنی مذهب هنگام شرح بعضی از کلمات امیرالمؤمنین علیهالسلام چندان تحت تأثیر قرار میگیرند که کلماتی قابلتأمل را بر قلم جاری میکند.
ایشان در ذیل خطبه 109 نهجالبلاغه (در بیان قدرت و عظمت پروردگار و مسئله رستاخیز) میگوید:
اگر محبتِ انسان به جهتی هدایت شود که او را از عبودیت خداوند و پیمودن مسیر سعادت بازدارد، مورد نکوهش دین واقعشده است.
امیرالمؤمنین علیهالسلام در ضمن فرمایشی، پیامدهای سوء چنین عشق و محبتی را چنین بیان نمودهاند...
خداوند از روی لطف و رحمتی که نسبت به بندهاش دارد، حسنات و خوبیهای او را ظاهر میکند و سیئات و بدیهای او را از میپوشاند.