عالمی که وفاتش قلب امام صادق علیه‌السلام را به درد آورد

یکی از شخصیت‌ها و راویان بزرگ شیعه که خدمات بزرگی به دین و مذهب کرده‌اند، أَبَانَ بْنِ تَغْلِبَ بود.

این شخصیت بزرگ محضر امام باقر و امام صادق علیهماالسلام را درک کرده بود ¹ و ایشان بهره‌های فراوانی برده بود.

 

ابان بن تغلب دارای چنان شخصیتی والا بود که امام باقر علیه‌السلام به او فرمودند:

«اجلس فی مسجد المدینة و أفت الناس، فإنی أحب أن یرى فی شیعتی مثلک».²

(در مسجد مدینه بنشین و براى مردم فتوى بده؛ زیرا دوست دارم چون تویى در میان شیعیان من دیده شوی)

 

همچنین امام صادق علیه‌السلام در مورد وی به أَبَانِ بْنِ عُثْمَان فرمودند:

«إِنَّ‏ أَبَانَ‏ بْنَ‏ تَغْلِبَ‏ قَدْ رَوَى‏ عَنِّی‏ رِوَایَةً کَثِیرَةً فَمَا رَوَاهُ لَکَ عَنِّی فَارْوِهِ عَنِّی».³

(همانا ابان بن تغلب روایات زیادی را از زبان من به تو نقل کرده است. پس آنچه که او به تو نقل کرده از من است و تو نیز آن‌ها را از جانب من نقل کن)

این کلام امام نشانه صدق، وثاقت، حافظ بودن و علم زیاد این شخصیت والامقام دارد.

 

ابان بن تغلب که در زمان حیات امام صادق علیه‌السلام از دنیا رفت.

در بلندی جایگاه این راوی بزرگ شیعه در نزد امام صادق علیه‌السلام همین بس که در حضور آن حضرت از ابان سخن به میان آمد. در این هنگام حضرت فرمودند:

رَحِمَهُ اللَّهُ أَمَا وَ اللَّهِ لَقَدْ أَوْجَعَ‏ قَلْبِی‏ مَوْتُ‏ أَبَانٍ‏.⁴

(خداوند ابان را رحمت کند. قسم به خداوند به تحقیق، مرگ ابان قلب مرا به درد آورد)

 

همچنین نوه أبان بن تغلِب (أبان بن محمد) می‌گوید:

سمعت أبی یقول‏: دخلت مع أبی إلى أبی عبد الله علیه السلام، فلما بصر به‏ أمر بوسادة فألقیت له، و صافحه و اعتنقه و ساءله و رحب به:⁵

از پدرم (محمد بن أبان بن تغلب) شنیدم که می‌گفت: روزی به همراه پدرم (أبان بن تغلِب) به محضر امام صادق علیه‌السلام وارد شدیم. تا چشم امام علیه‌السلام به أبان بن تغلِب افتاد، متکا (بالش) طلبید و آن را برای تکیه دادن پدرم گذاشتند. پس آن حضرت با پدرم مصافحه و معانقه نمود و با او هم‌کلام شد و به او خوش‌آمد  گفت.

پاورقی:

1. من لا یحضره الفقیه ؛ ج‏4 ؛ ص435

2. رجال النجاشی، ص: 10

3. من لا یحضره الفقیه ؛ ج‏4 ؛ ص435

4. رجال الکشی - إختیار معرفة الرجال ؛ ص330

5. رجال النجاشی ؛ ص11