یکی از آثار سپردن امور به خداوند

تفویض امر به خدا به معنی واگذارى امر به خداوند و توکل بر او است.

سؤال این است که آثار تفویض امر به خداوند چیست؟ و تفویض کنندۀ امر به خداوند به معنای واقعی به چه کسی اطلاق می‌شود؟

یکی از آثار توکل و سپردن امور به خدا معیشت راحت و بی‌تکلف است.

از امام صادق علیه‌السلام روایت ‌شده که فرمودند:

«الْمُفَوِّضُ‏ أَمْرَهُ‏ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى فِی رَاحَةِ الْأَبَدِ وَ الْعَیْشِ الدَّائِمِ الرَّغَدِ»

کسى که امور خود را به پروردگار متعال واگذار می‌کند، همیشه آسوده بوده و نعمت فراوان خواهد داشت.

ایشان تفویض کنندۀ واقعی امور به خداوند را چنین معرفی کردند:

«وَ الْمُفَوِّضُ حَقّاً هُوَ الْعَالِی عَنْ کُلِّ هِمَّةٍ دُونَ اللَّهِ تَعَالَى»

تفویض کنندۀ حقیقی آن‌کسی است که قصد و همت او از همه مطالب و مقاصدى که غیر خداست بالاتر و بلندتر باشد (و از تمام اموری که مرضیّ خداوند نیست صرف‌نظر کند)

آنگاه کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام را بازگو کردند که فرمود:

رَضِیتُ بِمَا قَسَمَ اللَّهُ لِی

وَ فَوَّضْتُ أَمْرِی إِلَى خَالِقِی

کَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ فِیمَا مَضَى

کَذَلِکَ یُحْسِنُ فِیمَا بَقِیَ

یعنی: راضى شدم به آنچه خداوند به من قسمت کرده است؛ و امور خودم را به آفریننده‏ام واگذار کردم؛ چنان‌که درگذشته به من احسان کرده است، در آینده نیز به من احسان خواهد کرد.

آن حضرت در ادامۀ روایت، حکایت مؤمن آل فرعون را از زبان خداوند در قرآن کریم بیان می‌کند که چون امورش را به پروردگار واگذار کرد، خداوند نیز او را از شر و حیلۀ آل فرعون نجات داد:

وَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی مُؤْمِنِ آلِ فِرْعَوْنَ‏ « وَ أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ. فَوَقاهُ اللَّهُ سَیِّئاتِ ما مَکَرُوا وَ حاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذابِ »¹

خداوند متعال درباره مؤمن آل فرعون فرموده است: (مؤمن آل فرعون گفت) تفویض مى‏کنم امور خود را به پروردگار که همانا بر بندگان بصیر است؛ پس خداوند او را از حیله ‏هاى سوء آنان محافظت کرد و به آل فرعون عذابی سخت رسید.²

 

از روایت مذکور این مطلب استفاده می‌شود که صرف تفویض امور به خداوند کافی نیست؛ بلکه انسان باید در مقام عمل نیز به‌مقتضای این اعتقادش عمل نموده و تمام افعال و نیاتش در جهت رضای خداوند قرار دهد.

اینجاست که انسان وظیفۀ خود را انجام داده است و مابقی امور را به خداوند سپرده است؛ لذا هیچ دلهره و نگرانی نسبت به امورش نخواهد داشت؛ زیرا پروردگارش خداوندی است که تمام امور خلقت، تحت ربوبیت حکیمانۀ او است و به مصالح بنده‌اش بیشتر از او واقف است و هرچه را مصلحت بداند برایش مقدر می‌کند.

پی‌نوشت:

. سورۀ غافر، آیه 44 و 45

2. مصباح الشریعة، ص 175