وقتی جواب نیکی بدی باشد!
گاهی اتفاق می‌افتد که انسان نسبت به کسی نیکی می‌کند؛ ولی او سپاس گذار این کار نیک نبوده و یا در مقابل خوبی انسان بدی می‌کند.
این امر چه‌بسا باعث ناراحتی انسان شود که چرا فلانی در مقابل کار نیک من خوبی نکرد!
بر اساس روایتی از امیرالمؤمنین علیه‌السلام انسان نباید در قبال کار نیکی که نسبت به دیگران انجام می‌دهد انتظار پاداش یا سپاسگزاری داشته باشد.
از آن حضرت نقل شده که فرمودند:
«إِنَّ مَکْرُمَةً صَنَعْتَهَا إِلَى أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ إِنَّمَا أَکْرَمْتَ بِهَا نَفْسَکَ وَ زَیَّنْتَ بِهَا عِرْضَک فَلَا تَطْلُبْ مِنْ غَیْرِکَ شُکْرَ مَا صَنَعْتَ إِلَى نَفْسِک»1
همانا با احسانى که به احدى از مردم می‌کنی، گرامى نگردانیده‌ای مگر نفس خود را و زینت نداده‌ای مگر آبروی خود را. پس شکر آنچه برای خودت کرده‌ای، از غیر خودت طلب مکن.
همچنان که وقتی انسان برای خودش کاری انجام می‌دهد و نفعش به خودش می‌رسد، انتظار تشکر از دیگران را ندارد، همچنین وقتی نسبت به دیگران کار نیکی انجام می‌دهد در حقیقت نفع آن به خودش می‌رسد و از اجر آن بهره‌مند خواهد بود. لذا نباید در مورد آن انتظار تشکر از طرف دیگران داشته باشد. در این صورت است که سپاسگزاری یا عدم سپاسگزاری طرف مقابل، فرقی به حال انسان نمی‌کند. چراکه انسان به اجر کار نیکش رسیده است.
پی نوشت:
1. غرر الحکم و درر الکلم؛ ص 232
- ۹۶/۱۰/۰۳