یادداشت‌های یک طلبه

یادداشت‌های یک طلبه

گاهی مطلبی تأثیرگذار می‌خوانم؛ سخنانی حکیمانه می‌شنوم؛ با نکاتی جالب مواجه می‌شوم.
اینجاست که حیفم می‌آید این مطالب را از دست دهم؛ نمی‌خواهم فراموششان کنم؛ و البته دوست دارم دیگران نیز از این مطالب بهره‌مند شود؛
مخصوصاً اگر این مطالب، کلام‌الله باشند که به عبارت خود قرآن «أحسن الحدیث» است؛
و یا فرمایشات معصومین علیهم‌السلام باشند که خودشان دربارۀ آن فرموده‌اند: «حدیث ما دل‌ها را زنده می‌کند».
این وبلاگ وسیله‌ای است برای این هدف تا چنین مطالبی ثبت‌ و منتشر شوند.

طبقه بندی موضوعی
پیوندها

از امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت شده که فرمودند:

«خِیَارُ خِصَالِ النِّسَاءِ شِرَارُ خِصَالِ الرِّجَالِ الزَّهْوُ وَ الْجُبْنُ وَ الْبُخْلُ فَإِذَا کَانَتِ الْمَرْأَةُ مَزْهُوَّةً لَمْ تُمَکِّنْ مِنْ نَفْسِهَا وَ إِذَا کَانَتْ بَخِیلَةً حَفِظَتْ مَالَهَا وَ مَالَ بَعْلِهَا وَ إِذَا کَانَتْ جَبَانَةً فَرِقَتْ مِنْ کُلِّ شَیْ‏ءٍ یَعْرِضُ لَهَا»[1]

بهترین خصلت‌های زنان، بدترین خصلت‌های مردان است و آن خصلت ها عبارتند از «کبر» و «ترسیدن» و « بخل ورزیدن». پس هرگاه زن متکبّره باشد (به کسى جز شوهرش) سر فرود نمى‏آورد و هرگاه بخیل و زفت باشد مال خود و شوهرش را نگاه مى‏دارد و هرگاه ترسو باشد از آنچه به او رو آورد (و موجب بد نامى و خشم شوهرش گردد) مى‏ترسد (و دورى مى‏گزیند).

 

نکتۀ مهمی که دربارۀ فوق وجود دارد این است که:

از این روایت نمی‌توان استفاده کرد که تمام بهترین خصلت‌های زنان، بدترین خصلت‌های مردان است؛ همچنانکه نمی‌توان چنین استفاده کرد که هر یک از خصلت‌های کبر، ترس و بخل، در همه جا برای زنان فضیلت محسوب می‌شود! زیرا این روایت درصدد بیان وظیفۀ زنان در رفتار با اجانب و اهتمام او به پاسداشت حریم عرض و مال همسرش است.

بنابراین روایت فوق چنین تفسیر می‌شود که: هرچند تکبر یکی از رذایل اخلاقی محسوب می‌شود، ولی اگر روی‌گردانی و عدم ملاطفت نسبت به نامحرمان، باعث حفاظت زن از تعدی اجانب و مصون ماندن حریم عفاف گردد، این رفتار برای زن فضیلت محسوب می‌شود؛ در عین حال که این صفت (تکبر) در مواضع دیگر و در جاهایی که پای اجانب در میان نبوده و ریبه‌ای وجود نداشته باشد، نکوهیده شده است.

همینطور هرچند ترسو بودن انسان نکوهیده شده است، ولی ترس باعث شود که زن از آنچه و موجب بد نامى و خشم شوهرش شود دورى کند، این نوع ترس برای او فضیلت محسوب می‌شود؛ در عین حال که این صفت (ترس) در مواضع دیگر و در جاهایی که انسان باید شجاع و نترس باشد، نکوهیده شده است.

و همینطور هرچند بخل ورزیدن، خصلت زشتی است، ولی اگر باعث شود که زن نگهبان اموال شوهرش باشد و آن را با بخشش بدون رضایت شوهر به دیگران پراکنده نکند، این خصلت، برای زن پسندیده خواهد بود؛ در عین حال که این خصلت (بخل) در مواضع دیگر و در جاهایی که انسان باید از اموال خودش بخشش داشته باشد، نکوهیده شده است.



[1] نهج البلاغة (نسخۀ صبحی صالح)؛ حکمت 234؛ ص 509

ارسال نظر

تنها امکان ارسال نظر خصوصی وجود دارد
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
نظر شما به هیچ وجه امکان عمومی شدن در قسمت نظرات را ندارد، و تنها راه پاسخگویی به آن نیز از طریق پست الکترونیک می‌باشد. بنابراین در صورتیکه مایل به دریافت پاسخ هستید، پست الکترونیک خود را وارد کنید.