شش دلیل بر ضرورت مطالعه، تبیین و ترویج خطبه غدیر رسول خدا (ص)
دلیل اول: حدیث غدیر از احادیث متواتر است.
«حدیث متواتر» حدیثی است که تعداد و شرایط راویان آن بهگونهای باشد که احتمال تبانی در جعل حدیث داده نشود و بهدرستی آن اطمینان حاصل شود.[1]
اکثریت قاطع عالمان اهل سنت، حدیث غدیر را معتبر و غیرقابلتردید دانستهاند و برخی از آنان این حدیث را متواتر یا مستفیض و برخی دیگر، آن را صحیح شمردهاند.[2]
دلیل دوم: جلوگیری از تحریف کلام رسول خدا صلّی الله علیه و آله
محققین اهل سنت، بااینکه اصل ماجرای غدیر را متواتر میدانند، ولی دست به مغالطه زده و کاملاً خطبه را تقطیع کرده و تنها فراز «من کنت مولاه فهذا مولاه» را آوردند و آنگاه واقعه به این عظمت را در حد اعلان دوستی رسول (صلّیاللهعلیهوآله) نسبت به امام علی (علیهالسلام) با استناد به اینکه یکی از معانی کلمه «مولا»، دوستی و محبت است تنزل دادند. کشف این مغالطه زمانی امکانپذیر است که همه خطبه غدیر نقل شده و ملاحظه شده و بهدرستی تفسیر گردد. با کنار هم دادن فرازهای خطبه غدیر در کنار فراز «من کنت مولاه فهذا مولاه»، دیگر مجال و بهانهای برای تفسیرهای آنچنانی باقی نخواهد ماند.
دلیل سوم: جامعیت خطبه غدیر
خطبه غدیر، دارای فرازهای متعددی است و به موضوعاتی همچون خداشناسی، فرائض الهی، یاد مرگ و قیامت، فضائل امیرالمؤمنین علیهالسلام، قرآن و عترت، امامشناسی، معرفی منافقین و مخالفین میپردازد. بدیهی است که قرائت تمام این فرازهای انسان را به فهم وسیعی از معارف اسلامی قادر میسازد.
دلیل چهارم: دستور و سفارش رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله به تبلیغ پیام غدیر
تبیین، تبلیغ و ترویج خطبه غدیر وظیفهای است که از سوی رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله بر عهده امت گذاشتهشده است؛ زیرا پیامبر اکرم صلّیاللهعلیهوآله در این خطبه فرمودند: «فَلْیُبَلِّغِ اَلْحَاضِرُ اَلْغَائِبَ وَ اَلْوَالِدُ اَلْوَلَدَ إِلَى یَوْمِ اَلْقِیَامَةِ» (باید که حاضر به غایب و پدر به فرزند تا روز قیامت این پیام را برساند).
دلیل پنجم: بر اساس آیه 3 سوره مائده،[3] در روز غدیر، دین اسلام کامل شده است، نعمت خدا بر مسلمانان تمام گشته است و کافران از اینکه بتوانند دین اسلام را دگرگون کنند یا نابود سازند ناامید شدند؛ بهعبارتدیگر قبل از این روز، هنوز دین اسلام کامل نشده بود و نعمت خدا بر مسلمانان تمام نشده بود و هنوز دشمنان از نابودی دین اسلام ناامید نشده بودند. برای اینکه بفهمیم چه امری آخرین دین الهی را کامل نمود و نعمت خدا را بر مسلمانان تمام کرد و دشمنان را از نابود شدن دین اسلام ناامید کرد، باید به این خطبه توجه داشته باشیم.
دلیل ششم: بر اساس آیه 67 سوره مائده،[4] ابلاغ پیام غدیر که از طرف خداوند بر عهده رسول خدا صلّیاللهعلیهوآله گذاشتهشده است شرط انجام وظیفه رسالت معرفی شده است. لذا لازم است بررسی شود که محتوای این پیام چه امر مهمی بوده است که عدم ابلاغ آن به معنی عدم اتیان وظیفه رسالت میباشد. مطالعه کامل خطبه غدیر ما را به این امر مهم واقف میکند.
[1] براهین و نصوص امامت، علی ربانی گلپایگانی، ص 185
[2] براهین و نصوص امامت، علی ربانی گلپایگانی، ص 186
[3] الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ دِینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِینا (امروز کافران از [زوال] آئین شما مأیوس شدند، بنابراین از آنها نترسید و از [مخالفت] من بترسید، امروز دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تکمیل نمودم و اسلام را بهعنوان آئین [جاودان] شما پذیرفتم).
[4] یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ (اى پیامبر آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است کاملاً [به مردم] برسان و اگر نکنى، رسالت او را انجام ندادهاى و خداوند تو را از [خطرات احتمالى] مردم نگاه مىدارد و خداوند جمعیت کافران [لجوج] را هدایت نمىکند)