نمونه‌ای از التزام عملی اهل بیت به حقوق بشر و انسان‌دوستی
یکی از فضائل اهل‌بیت رسول خدا صلّی الله علیه و آله که در قرآن نیز بیان شده است، انفاق طعام به مسکین، یتیم و اسیر بود؛ باوجوداینکه خود آن حضرات به آن طعام نیاز داشتند:
«وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً»[1]
و غذاى (خود) را بااینکه به آن غذا اشتیاق (و نیاز شدید) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» مىدهند.[2]
اما آنچه در این آیه بیشتر از همه توجه را به خود جلب می‌کند، انفاق به «اسیر» است.
برای اینکه اهمیت و ارزش والای این کار نیک را بفهمیم باید معنی اصطلاحی اسیر را بدانیم:
«اسیر» به نیروى به اسارت درآمده در جنگ گفته می‌شود و مراد از اسیری که در دست مسلمانان است، کافرانی بودند که قبل از شروع جنگ یا در هنگام جنگ به اسارت مسلمانان درمی‌آمدند.[3]
همچنین مراد از کفّار، کفّار غیر اهل ذمّه[4]، معاهد[5] و مستأمن[6] هستند؛ زیرا جنگیدن با سه دستۀ یاد شده و به اسارت گرفتن آن‌ها جایز نیست.[7]
با دقت در مطالبی که دربارۀ اسیر گفته شد، ارزش والای انفاق اهل‌بیت علیهم‌السلام معلوم می‌شود؛ چراکه علاوه و ایثار و ازخودگذشتگی، طعام خود را به شخصی دادند که نه‌تنها مسلمان نبود، بلکه قبلاً از کفاری بود که محاربۀ به مسلمانان برخاسته بودند و اکنون به اسارت مسلمانان درآمده بود.
این یعنی انسان‌دوستی و این همان حقوق بشریست که بشر به دنبال آن است.
[1] سوره انسان، آیه 8
[2] المیزان فی تفسیر القرآن، ج20، ص 126
[3] الخلاف، مرحوم شیخ طوسی، ج4، ص 190؛ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام، ج1، ص 491؛ المیزان فی تفسیر القرآن، ج20، ص 126
[4] اهل ذمّه یا ذمّی کسانی هستند که دولت اسلامى در قبال تعهّد ایشان به شرایط ذمّه، متعهّد می‌شود که از آنان به عنوان شهروند حمایت کند و هیچ مسلمانى حق تعرّض به آنان را نداشته باشد (فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام؛ ج1، ص: 732)
[5] معاهد کسی است که با مسلمانان معاهده کرده است و «معاهده» پیمان صلح است میان مسلمانان و کافران براى ترک جنگ در مدّتى معیّن (فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام؛ ج1، ص: 103)
[6] امان دادن و تأمین جانى، مالى یا ناموسى که بر حسب قرارداد، از سوى مسلمان به کافر حربى داده می‌شود (فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام؛ ج1، ص: 652)
[7] فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج1، ص: 491
مطالب مرتبط:
روایت ایثار و انفاق اهل بیت علیهم‌السلام از زبان قرآن کریم و تفاسیر