چرا در قرآن از روزه تعبیر به صبر شده است؟
"وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ آن‌ها لَکَبیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ" 1
از صبر و نماز یارى جویید. و به‌راستی این کار گران است، مگر بر فروتنان.
از امام صادق علیه‌السلام روایت‌شده که درباره این آیه شریفه فرمودند:
"الصبر هو الصوم" 2
مراد از صبر در این آیه "روزه" است.
برای اینکه بدانیم چرا در این آیه از روزه تعبیر به "صبر" شده است، روایت زیر را ملاحظه کنید.
از رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله روایت‌شده که فرمودند:
"الصَّبْرُ ثَلَاثَةٌ صَبْرٌ عِنْدَ الْمُصِیبَةِ وَ صَبْرٌ عَلَى الطَّاعَةِ وَ صَبْرٌ عَنِ الْمَعْصِیَة" 3
صبر بر سه قسم است: صبر در مصیبت و صبر بر طاعت و صبر از گناه.
همان‌طور که می‌بینید، یکی از اقسام صبر که در روایت هم به آن اشاره‌شده است، صبر بر اطاعت است.
"صبر بر اطاعت" به این معنی است که انسان درراه اطاعت خدا شکیبا باشد؛ از بندگی و عبودیت خسته نشود؛ و زحمت تکالیف را تحمل کند. البته ناگفته نماند که تمامی این تکالیف در جهت تربیت روحانی او بوده و تحمل زحمت آن‌ها تماماً به نفع اوست.
روزه نیز ازجمله عباداتی است که انجام آن به مقداری تحمل و شکیبایی نیاز دارد. شکیبایی در تشنگی و گرسنگی؛ و شکیبایی در پرهیز از مبطلات آن.
شاید به همین دلیل است که در این آیه از روزه تعبیر به "صبر" شده است.
پاورقی:
1. سوره بقره آیه 45
2. کتاب التفسیر (عیاشی)، ج1، ص: 44
3. الکافی (ط - الإسلامیة) ؛ ج2 ؛ ص91
- ۹۵/۰۴/۲۸