سه صفتی که خدا در آیه هفتادوپنج سوره هود، به حضرت ابراهیم علیه‌السلام نسبت داده
سه شنبه, ۲۶ شهریور ۱۴۰۴، ۰۹:۱۲ ق.ظ
درسی از صفحه دویست و بیست و نُه قرآن کریم
خداوند در آیه هفتادوپنج سوره هود، سه صفت را به حضرت ابراهیم علیه‌السلام نسبت داده و می‌فرماید:
«إِنَّ إِبْراهِیمَ لَحَلِیمٌ أَوَّاهٌ مُنِیبٌ» [ابراهیم بردبار، بسیار مهربان، و متوکل بر خدا و بازگشت کننده به سوى او بود].[1]
اولین صفتی که به آن حضرت نسبت داده شده، صفت «حلیم» است.
شخص «حلیم» کسی است که برای مجازات به دیگران عجله نمی‌کند، بلکه درنگ می‌کند و می‌بخشد. [2]
حلیم بودن ابراهیم به خاطر آنست که براى ابراهیم روشن نبود که فرمان عذاب به طور قطع از ناحیه خداوند صادر شده، بلکه این احتمال را مىداد که هنوز روزنه امیدى براى نجات این قوم باقى است، و احتمال بیدار شدن در باره آنها مىرود، و به همین دلیل هنوز جایى براى شفاعت وجود دارد، لذا خواستار تاخیر این مجازات و کیفر بود. [3]
دومین صفتی که به آن حضرت نسبت داده شده، صفت «أَوَّاه» است.
«أَوَّاه» به معنی ناله‌کننده است، زیرا هر که حلم را در غیر خود به کار برد، وقتی سختی هایی را که بر دیگران وارد می شود ببیند، به خاطر شفقت و مهربانی که نسبت به آنان دارد، ناله خواهد کرد. وقتی حضرت ابراهیم علیه‌السلام فرشتگان را دید که برای نابودی قوم لوط علیه‌السلام آمدند، اندوهش به خاطر آن زیاد شد و از آن ناله سر داد. به همین دلیل خداوند متعال او را با این ویژگی توصیف کرد.
سومین صفتی که به آن حضرت نسبت داده شده، صفت «مُنِیب» است.
«مُنِیب» زیرا هر کس این شفقت عظیم را نسبت به دیگران داشته باشد، توبه می‌کند و به سوی خدا باز می‌گردد تا آن عذاب را از آنها دور کند. یا می‌توان گفت: هر کس راضی نیست که دیگران به بلا گرفتار شوند، شایسته‌تر آن است که راضی نباشد که خود نیز به آن بلا گرفتار شود. هیچ راهی برای نجات از گرفتاری به عذاب الهی جز توبه و بازگشت وجود ندارد. پس لازم است کسی که چنین است، اهل توبه باشد. [4]
[1] تفسیر نمونه، ج 9، ص 175
[2] فخر رازى، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ج 18، ص 377؛ 32جلد، دار إحیاء التراث العربی - لبنان - بیروت، چاپ: 3، 1420 ه.ق.
[3] تفسیر نمونه، ج 9، ص 176
[4] فخر رازى، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ج 18، ص 377؛ 32جلد، دار إحیاء التراث العربی - لبنان - بیروت، چاپ: 3، 1420 ه.ق.
