سه مأموریت حضرت شُعَیْب علیه‌السلام در شهر مَدْیَن

درسی از صفحه دویست و سی و یک قرآن کریم

به سوى مدین برادرشان شعیب را فرستادیم (وَ إِلى‏ مَدْیَنَ أَخاهُمْ شُعَیْباً). کلمه «أخاهم» (برادرشان) به خاطر آن است که نهایت محبت پیامبران را به قوم خود باز گو کند، نه فقط به خاطر اینکه از افراد قبیله و طائفه آنها بود بلکه علاوه بر آن خیر خواه و دلسوز آنها همچون یک برادر بود.

مأموریت حضرت شعیب علیه‌السلام این بود که:

1. نخست آنها را به اساسى ‏ترین پایه‏ هاى مذهب یعنى «توحید» دعوت کرد و «فرمود: اى قوم! خداوند یگانه یکتا را بپرستید که جز او معبودى براى شما نیست» (قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ‏).

2. آن گاه به یکى از مفاسد اقتصادى اشاره کرده و فرمود: «به هنگام خرید و فروش پیمانه و وزن اشیاء را کم نکنید» (وَ لا تَنْقُصُوا الْمِکْیالَ وَ الْمِیزانَ‏)، «من خیر خواه شما هستم» (إِنِّی أَراکُمْ بِخَیْرٍ) و مطمئنم که این اندرز نیز سرچشمه خیر و برکت براى جامعه شما خواهد بود. همچنین من شما را داراى نعمت فراوان و خیر کثیرى مى ‏بینم بنابراین دلیلى ندارد که تن به پستى در دهید و حقوق مردم را ضایع کنید و به جاى شکر نعمت کفران نمائید. دیگر اینکه، من از آن مى‏ترسم که اصرار بر شرک و کفران نعمت و کم فروشى، عذاب روز فراگیر، همه شما را فرو گیرد (وَ إِنِّی أَخافُ عَلَیْکُمْ عَذابَ یَوْمٍ مُحِیطٍ).

«اى قوم! پیمانه و وزن را با قسط و عدل وفا کنید» (وَ یا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِکْیالَ وَ الْمِیزانَ بِالْقِسْطِ) و «بر اشیاء و اجناس مردم عیب مگذارید و چیزى از آنها را کم مکنید» (وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ‏).

3. سومین مأموریت آن حضرت این بود که به قومش بگوید: «در روى زمین فساد نکنید» (وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ‏)، چه فساد از طریق کم فروشى، چه فساد از طریق غصب حقوق مردم و تجاوز به حق دیگران، چه فساد به خاطر بر هم زدن میزانها و مقیاس هاى اجتماعى، چه فساد از طریق عیب گذاشتن بر اموال و اشخاص، و چه فساد به خاطر تجاوز به حریم حیثیت‏ و آبرو و ناموس و جان مردم!

افزایش کمیت ثروت از راه ظلم و ستم و استثمار دیگران، سبب بى ‏نیازى شما نخواهد بود، بلکه «سرمایه حلالى که براى شما باقى مى‏ماند هر چند کم و اندک باشد اگر ایمان به خدا و دستورش داشته باشید بهتر است» (بَقِیَّتُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ‏) و تحصیل حلال هرچند کم باشد چون به فرمان خداوند است، باعث دوام نعمت الهى و بقاى برکات و باعث پاداش و ثواب هاى معنوى که تا ابد باقى مى‏ ماند است هر چند دنیا و تمام آنچه در آن است فانى شود، آیه 46 سوره کهف‏ وَ الْباقِیاتُ الصَّالِحاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَواباً وَ خَیْرٌ أَمَلًا نیز اشاره به همین است؛ البته «اگر ایمان داشته باشید» (إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ)؛ زیرا این واقعیت را تنها کسانى درک مى‏ کنند که ایمان به خدا و حکمت او و فلسفه فرمان‌هایش داشته باشند .

تفسیر نمونه، ج‏9، صص 200- 203