هفت نشانه از نشانه‌های پروردگار در آیه سی‌ویک سوره یونس

درسی از صفحه دویست و دوازده قرآن کریم

خداوند در آیه سی و یک سوره یونس به بیان نشانه‏ هاى وجود پروردگار و شایستگى او براى عبودیت پرداخته و می‌فرماید:

«قُلْ مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أَمَّنْ یَمْلِکُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ مَنْ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَ مَنْ یُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَیَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَ فَلا تَتَّقُونَ» [بگو چه کسى شما را از آسمان و زمین روزى مى‏ دهد و یا چه کسى مالک (و خالق) گوش و چشم‏ هاست و چه کسى زنده را از مرده و مرده را از زنده خارج مى‏سازد و چه کسى امور (جهان) را تدبیر مى‏ کند؟ به زودى (در پاسخ) مى‏ گویند: خدا. بگو: پس چرا تقوا پیشه نمى ‏کنید (و از خدا نمى ‏ترسید)؟!].

در این آیه پنج نشانه از نشانه‌های پروردگار بیان شده که عبارتند از:

1 و 2. رزق‏ هاى آسمانى و رزق‏ هاى زمینى‏ (قُلْ مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ)

3 و 4. دیدن و شنیدن که وسیله کسب علم و استفاده از نعمت ‏هاى مادى است (أَمَّنْ یَمْلِکُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ).

5 و 6. پدیده پیچیده‏ حیات و مرگ که نیازمند علم و قدرت فوق‏ العاده‏ پدیدآورنده‏ آن است (وَ مَنْ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ).

7. تدبیر امور جهان که با این نظم و یچیدگی استمرار دارد (وَ مَنْ یُدَبِّرُ الْأَمْرَ).

از آنجا که مشرکان عصر جاهلیت بر اساس فطرت و عقل خود، «الله» را قبول داشتند و او را خالق و رازق و مدبر جهان هستى مى دانستند، اما انحراف فکرى پیدا کرده و بت‏ پرست شده بودند در ادامه می‌فرماید: «آنها به زودى در پاسخ خواهند گفت «الله» (فَسَیَقُولُونَ اللهُ).

به همین دلیل در آخر آیه به پیامبر (ص) دستور مى‏دهد که: «به آنها بگو آیا با این حال تقوا را پیشه نمى ‏کنید؟!» (فَقُلْ أَ فَلا تَتّقُونَ‏).

تنها کسى شایسته عبادت و پرستش است که آفرینش و تدبیر جهان به دست‏ او است، اگر عبادت به خاطر شایستگى و عظمت ذات معبود باشد، این شایستگى و عظمت تنها در خدا است و اگر براى این باشد که مى ‏تواند سرچشمه سود و زیان گردد این نیز مخصوص خدا است.

مراجعه شود به: تفسیر نمونه، ج ‏8، صص 275- 279 و تفسیر قرآن مهر، ج ‏9، ص 67 و 68