سه خصلتی که برای مردان زشت است ولی برای زنان نیک
تکبر، ترس بیجا و بخل از صفات مذمومی هستند که در روایات از متخلق شدن به آنها نهی شده است.
ولی همین رزائل اخلاقی گاهی اوقات جزء فضائل اخلاقی بهحساب میآیند.
زنان و دختران نیز ازجمله کسانی هستند که نسبت به بعضی امور باید این اوصاف را داشته باشند. و این هم به خاطر ویژگیهای خاصی است که در خلقت آنها وجود دارد.
در کتاب شریف نهجالبلاغه از حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام روایتشده که آن حضرت فرمودند:
خِیَارُ خِصَالِ النِّسَاءِ شِرَارُ خِصَالِ الرِّجَالِ الزَّهْوُ وَ الْجُبْنُ وَ الْبُخْلُ فَإِذَا کَانَتِ الْمَرْأَةُ مَزْهُوَّةً لَمْ تُمَکِّنْ مِنْ نَفْسِهَا وَ إِذَا کَانَتْ بَخِیلَةً حَفِظَتْ مَالَهَا وَ مَالَ بَعْلِهَا وَ إِذَا کَانَتْ جَبَانَةً فَرِقَتْ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ یَعْرِضُ لَهَا
(نهجالبلاغه ، نسخه صبحی صالح ، حکمت 234)
نیکوترین خصلتهای زنان، زشت ترین خصلتهای مردان است:
تکبر، ترس و بخل ورزیدن.
(زیرا) هنگامیکه زن متکبر باشد، بیگانه را به خود راه نمیدهد؛
و اگر بخیل باشد، مال خود و همسرش را حفظ میکند؛
و اگر ترسو باشد، از هر چیزی (که ممکن است به آبرو و عفت او صدمه بزند) میترسد (و از آن فاصله میگیرد).
همانطور که از کلام نورانی حضرت امیر المونین علیهالسلام استفاده میشود:
دوری از اختلاط و رابطه با مردان اجنبی آنقدر مهم است که باید زنان و دختران در مقابل این مردان تکبر داشته باشند؛ بدین معنی که رفتار، برخورد و نوع مکالمه آنان طوری نباشد که باعث تحریک و جلبتوجه مردان نامحرم شده و در دل آنان تخم شهوت را بکارند.
همچنین مال شوهر امانتی است در دستزن که بر او لازم است مال شوهر را همانند مال خود حفظ کند. داشتن صفت بخل، عاملی است که زنان در حفظ این اموال حریصتر باشند.
و همینطور رفتن به مواضع خطرناک و جاهایی که باعفت و آبروی زنان و دختران سازگار نیست، چیزی است که زنان و دختران باید از آن اجتناب کنند. به همین خاطر ترس از قرار گفتن در این موقعیتها سبب میشود که آنان جان، آبرو و عفت خودشان را حفظ کنند.
با توجه به این مطالب روشن میشود که تکبر، بخل و ترس در همهجا برای زنان و دختران نیکو نیست. بلکه درجاهای دیگر که مربوط به عفاف، آبرو، حقوق شوهر، حفظ جان و امثال این موارد نباشد، داشتن این صفات حتی برای زنان نیز مذموم است.
همانطور که انسان نباید نسبت به هم نوع خود تکبر داشته باشد، از بخشش اموال درراه خدا بخل ورزد و از هر چیزی بترسد.
همچنان که بانوان نمونه اسلام همچون حضرت فاطمه زهرا سلامالله علیها، حضرت خدیجه سلامالله علیها و حضرت زینب کبری علیهاسلام در تواضع، شجاعت و سخاوت بیبدیل بودند.
برای مطالعه بیشتر مراجعه شود به:
پیام امام، آیت الله مکارم شیرازی، ج 13، ص 783
- ۹۵/۰۵/۱۱