جشن‌های میلاد معصومین علیهم السلام بدعت نیستند

مقدمه:

سنّت در کلام فقها و اصولیین، عبارت است از قول، فعل و تقریر پیامبر صلی‌الله علیه و آله و سلّم‏. ولى فقها و اصولیین شیعه، سنّت را عبارت از قول، فعل و تقریر معصوم علیه السّلام مى‏دانند.

شیعه معتقد است که بر طبق دلائل قطعیه قول، فعل و تقریر همه‏ى معصومین علیهم السّلام مانند قول، فعل و تقریر پیامبر صلی‌الله علیه و آله سنت به شمار می‌آید و حجّت است.

برخی از دانشمندان اهل سنت هم معتقدند قول، فعل و تقریر صحابه نیز مانند قول، فعل و تقریر پیامبر صلی‌الله علیه و آله سنت به شمار می‌آید و همانند سنت رسول خدا (ص) حجیت و اعتبار دارد.

درحالی‌که این عقیده در نزد شیعه مقبول نیست.

سنت پیامبر گرامى (صلی‌الله علیه وآله وسلم) توسط گروهى از صحابه آن حضرت، براى نسل‌های آینده ضبط و نقل‌شده است، وگفتار او مانند کردار و تقریرش حجت الهى است که باید از آن پیروى  کرد. بنابراین اگر یک فرد صحابى سنت پیامبر (صلی‌الله علیه وآله وسلم) را نقل کند، هرگاه روایت حائز شرایط حجیت باشد، همگان آن را پذیرفته و طبق آن عمل می‌شود.

و همچنین هرگاه فرد صحابى لغت قرآن را معنا کرده و یا حوادث مربوط به عصر رسالت و غیره را نقل کند، گفتار او با توجه به‌شرط یادشده، پذیرفته است.

ولى هرگاه صحابى رأى و استنباط خود را از آیه و یا سنت یادآور شود، و یا گفتارى از او نقل شود و روشن نباشد که  آیا سنت رسول خدا را نقل می‌کند، یا رأى و اجتهاد خویش را، در چنین صورت حجت نخواهد بود، زیرا رأى مجتهد براى مجتهدان دیگر حجیت ندارد. ازاین‌جهت در عمل به قول صحابى باید میان رأى واجتهاد او با نقل سنت پیامبر (صلی‌الله علیه وآله وسلم) فرق نهاد.و شیعه امامیه در صورتى به قول صحابى عمل می‌کند که سنت پیامبر را نقل نماید.¹

 

شبهه وهابی‌ها:

شیعه‌ها روز هفدهم ماه ربیع‌الاول را به‌عنوان روز میلاد رسول خدا صلی‌الله علیه و آله می‌دانند و سنی‌ها روز دوازدهم را به‌عنوان روز میلاد آن حضرت دانسته و هر دو گروه این روز را جشن می‌گیرند.

وهابیت قائل هستند این جشن گرفتن‌ها بدعت است زیرا در میان صحابه این روز به عید و یا جشن مشهور نبوده است.

جواب:

اولاً: همان‌طور که گفتیم صرف سنت صحابی حجت نیست.

ثانیاً: اگر قرار باشد چیزی حجت باشد، فعل صحابی حجت است نه ترک آن‌ها. و الا اگر ترک آن‌ها نیز حجّت باشد، باید کل زندگی جدید ما همه بدعت باشد. چون چنین نوعی از زندگی در زمان صحابه نبوده است.

ثالثاً: بدعت درجایی است که دلیل عامی بر انجام کاری در کتاب و سنت نباشد. و حال‌آنکه چنین دلیلی وجود دارد. ازجمله این دلائل:

1.در قرآن کریم می‌خوانیم:

﴿وَ رَفَعْنا لَکَ‌ ذِکْرَکَ﴾³. و آوازه تو را بلند ساختیم.

این آیه دلالت دارد که خداوند منت بر رسول خدا صلی‌الله علیه و آله گذاشته و بیان می‌دارد که او را بلندآوازه کرده است. بنابراین جشن ما در تاریخ میلاد ایشان و خواندن آیات و اشعار پرمعنا موجب بلندآوازه شدن رسول خدا صلی‌الله علیه و آله می‌شود و بدعت نیست.

2.در سوره‌ی مائده می‌خوانیم که حضرت عیسی علی نبینا و آله و علیه‌السلام به خداوند عرض کردند اگر برای ما از آسمان مائده بفرستی ما آن را روز عید قرار می‌دهیم:

﴿قالَ عیسَى ابْنُ مَرْیَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا أَنْزِلْ عَلَیْنا مائِدَةً مِنَ السَّماءِ تَکُونُ لَنا عیداً لِأَوَّلِنا وَ آخِرِنا وَ آیَةً مِنْکَ وَ ارْزُقْنا وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّازِقینَ﴾⁴ عیسى بن مریم عرض کرد: «خداوندا! پروردگارا! از آسمان مائده‏اى بر ما بفرست! تا براى اول و آخر ما، عیدى باشد، و نشانه‏اى از تو و به ما روزى ده! تو بهترین روزى دهندگانى».

آیا مائده‌ای که شکم ده دوازده نفر را سیر می‌کند ارزشش بیشتر از میلاد رسول خدا صلی‌الله علیه و آله است که مائده‌ای آسمانی است که دنیا را هدایت کرد و قلب‌ها را سیر نمود. بنابراین این روز بیشتر مستحق این است که به‌عنوان عید معرفی شود.

3.حب النبی از اصول اسلام است کما اینکه خداوند می‌فرماید:

﴿قُلْ‌ إِنْ‌ کانَ‌ آباؤُکُمْ وَ أَبْناؤُکُمْ وَ إِخْوانُکُمْ وَ أَزْواجُکُمْ وَ عَشیرَتُکُمْ وَ أَمْوالٌ اقْتَرَفْتُمُوها وَ تِجارَةٌ تَخْشَوْنَ کَسادَها وَ مَساکِنُ تَرْضَوْنَها أَحَبَّ إِلَیْکُمْ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ جِهادٍ فی‌ سَبیلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقین﴾⁵ بگو: اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طایفه شما، و اموالى که به دست آورده‏اید، و تجارتى که از کساد شدنش مى‏ترسید، و خانه‌هایی که به آن علاقه دارید، در نظرتان از خداوند و پیامبرش و جهاد درراهش محبوب‌تر است، در انتظار باشید که خداوند عذابش را بر شما نازل کند و خداوند جمعیت نافرمان بردار را هدایت نمى‏کند.

یکی از مظاهر حب رسول خدا صلی‌الله علیه و آله این است که ایشان را تکریم و تعظیم کنیم و با اجتماعاتی چون این جشن‌ها محبت خود را نسبت به ایشان ابراز کنیم.²

 

پاورقی:

1.منشور عقائد امامیه؛ آیت‌الله سبحانی

2. برگرفته از فرمایشات حضرت آیت الله سبحانی

3. سوره شرح آیه 4

4. سوره مائده آیه 114

5. سوره توبه آیه 24