دنیایی که کور میکند و دنیایی که بینا میکند

چراغ قوه ای را تصور کنید!

آیا تا به حال دیده اید کسی آن را تهیه کند فقط برای آینکه آن را روشن کرده، به چشمش بیاندازد و به نور آن خیره شود!؟ اصلا چراغ قوه برای این کار نیست.

چراغ وسیله ای است که نور آن را در تاریکی می اندازند تا با استفاده از روشنایی آن محیط اطراف را بهتر ببینند. در واقع چراغ وسیله است برای رسیدن به مقصد و مقصود؛ نه چراغ خودش هدف باشد.

خیلی بی خردی است که کسی به جای استفاده از چنین وسیله ای، فقط بنشیند و به نور آن خیره شود. علاوه براین، چه بسا این نوع نگاه مستقیم به نور آن باعث ناراحتی یا کوری چشمش شود.

در مثالی دیگر، انتفاع از دنیا شبیه بهره بردن از نور آفتاب است.

دنیا شبیه آفتاب فروزان در میان روز است که مردم از پرتو نور آن برای منافع فراوانی از جمله دیدن اشیاء بهره میبرند.

عده ای دنیا را برای غرق شدن در متاع آن میخواهند. این افراد شبیه آنهایی هستند که به جای استفاده از نور خورشید برای کارهای خود، چشم در خورشید فروزان بسته اند؛ طوری که شدت روشنایی آن چشم را از دیدن سایر حقایق محروم میکند.  این نوع نگاه چشم دل بینندگان را کور کرده و افق دید او را محدود به امور زودگذر دنیوی میکند.

در مقابل عده ای دنیا را وسیله ای برای رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی میدانند. چنین افرادی مانند انسانهایی هستند که به جای خیره شدن در نور کور کننده آفتاب، در شعاع این نور محیط را به خوبی مشاهده کردند و به خطا نرفتتند.

 

امیر بیان حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام دربارة دنیا فرمایش زیبایی دارند. حضرت فرمودند:

مَنْ أَبْصَرَ بِهَا بَصَّرَتْهُ‏ وَ مَنْ أَبْصَرَ إِلَیْهَا أَعْمَتْه‏ ( نهج البلاغة؛ صبحی صالح ؛ ص106)

کسی که (به دیده عبرت) به دنیا نگریست، دنیا او را بینا و آگاه کرد و کسی که به (زینت و آرایش) آن نگاه کرد، دنیا او را نابینا گردانید.

 

انسان هایی هستند که دنیا را وسیله ای برای رسیدن به سعادت ابدی قرار داده اند و بدون اینکه شیفته و فریفته دنیا شوند، در مسیر رضای خداوند از آن بهره می برند.

دنیا برای این افراد نعمتی است بس بزرگ تا با عبرت گرفتن از آن، دیده بصیرت پیدا کند.

در مقابل انسانهایی نیز هستند که دنیا را هدف قرار داده اند و چنان غرق در آن شده اند که گویی دنیای دیگری غیر از آن را نمی شناسند.

چنین اشخاصی به مانند انسانهای چراغ به دستی هستند که به جای استفاده از آن در تاریکی ها، در نور کورکنندة آن خیره شده و در گمراهی به سر می برند.