آیه ای که یک مرد را فقیه و دانا کرد

فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ‏

وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ‏ ¹

هر کس به سنگینى یک ذره، عمل خیرى انجام داده باشد، آن را می‌بیند

و هر کس به سنگینى یک ذره، عمل شرى کرده باشد، آن را خواهد دید.

 

مردی نزد رسول خدا صلى اللّه علیه و سلم آمد و عرض کرد:

ازآنچه خداوند به شما تعلیم داده است، به من بیاموز.

رسول خدا صلى اللّه علیه و سلم هم آن مرد را به یکی از اصحاب سپرد تا او را قرآن بیاموزد.

صحابیِ حضرت هم شروع به یاد دادن "إذا زلزلت الأرض" نمودند، تا اینکه به آیات "فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ" رسیدند.

در این هنگام مرد قرآن آموز رو به صحابی کرد و گفت: "مرا بس است"، و یادگیری را ادامه نداد.

صحابی رسول خدا صلى اللّه علیه و سلم این جریان را به حضرت عرض کرد و گفت که آن مرد چطور یادگیری قرآن را ادامه نداد.

حضرت خطاب به صحابی فرمودند:

«دعه، فقد فقه الرجل». او را رها کن؛ به‌درستی که آن مرد فقیه (عالم و دانا) شد.²

 

آری کسی که بداند خداوند به تمام اعمال و افکارش آگاه است، و بداند که از بابت تمامی آن‌ها حسابرسی خواهد شد، از علم وافر و بابرکتی بهره‌مند شده است. زیرا در اثر این آگاهی، مراقب اعمالش خواهد شد و در مسیر بندگی خداوند قرار خواهد گرفت.

پاورقی:

1. آیه 7 و 8 سوره زلزال

2. تفسیر روح البیان، ج‏10، ص: 496