چهار عامل هدایت انسان‌ها در قرآن کریم
یکی از دعاهایی که مسلمانان روزانه حداقل ده مرتبه در نمازهای خود می‌خوانند، درخواست هدایت به‌سوی صراط مستقیم از خداوند منان است. "اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ".1
هدایت یافتن به صراط مستقیم، موهبتی است که هم سعادت دنیا و هم سعادت آخرت را تضمین می‌کند.
حال می‌خواهیم ببینیم چه کسانی مشمول این موهبت الهی قرار می‌گیرند.
در قرآن چهار دسته معرفی شده‌اند که به خاطر داشتن ویژگی‌هایی، مشمول هدایت خداوند قرار می‌شوند.
1. کسانی که به خداوند ایمان داشته باشند
مَنْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ یَهْدِ قَلْبَهُ 2
کسى که به خدا ایمان آورد، خدا دلش را هدایت مىکند
2. کسانی که به‌سوی خداوند بازگشته و از او اطاعت کند
وَ یَقُولُ الَّذینَ کَفَرُوا لَوْ لا أُنْزِلَ عَلَیْهِ آیَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ یُضِلُّ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدی إِلَیْهِ مَنْ أَنابَ 3
کسانى که کفر ورزیدند مى گویند: چرا معجزه ا ى از پروردگارش به او نازل نمى شود؟ بگو خدا هر که را بخواهد گمراه مى کند، و هر که به سوى او بازآید او را هدایت مى کند.
3. کسانی که از رسول خدا صلی‌الله علیه و آله اطاعت کنند
قُلْ أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَیْهِ ما حُمِّلَ وَ عَلَیْکُمْ ما حُمِّلْتُمْ وَ إِنْ تُطیعُوهُ تَهْتَدُوا وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ الْمُبینُ 4
بگو خدا و پیغمبرش را اطاعت کنید؛ زیرا اگر از اطاعت آن دو روی‌گردانید، فقط تکلیف خود را انجام نداده اید، و به رسول خدا ضررى نرسانده اید؛ چون او مکلف به تکلیف خویش و شما مکلف به تکلیف خویش هستید؛ اگر او را اطاعت کنید هدایت می‌یابید و بر عهده پیغمبر وظیفه اى جز بلاغ آشکار نیست.
4. کسانی که در راه خدا مجاهده و تلاش کنند
وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا 5
و کسانى که در راه ما مجاهده مى کنند، ما به‌سوی راه هاى خود هدایتشان مى کنیم .
1. سوره حمد آیه 6
2. سوره تغابن آیه 11
3. سوره رعد آیه 27
4. سوره نور آیه 54
5. سوره عنکبوت آیه 69