علت قیام هنگام ذکر نام مخصوص حضرت ولیعصر (عج)

رسم پسندیده شیعیان این است که هنگام ذکر نام مخصوص حضرت ولیعصر عج (اسم مبارک قائم علیه‌السلام) با ذکر صلوات، دست بر سر گذاشته، به احترام آن حضرت قیام میکنند.

[این تکریم و تعظیم عمومی] کاشف از وجود مأخذ و اصلی برای این عمل است؛ اگرچه تاکنون به نظر نرسیده، و لکن از چند نفر علما و اهل اطّلاع مسموع است که ایشان خبری در این باب دیده‌اند.

همچنانکه نقل شده:

روزی در مجلس امام صادق علیه‌السلام اسم مبارک آن جناب برده شد و امام صادق علیه‌السلام به جهت تعظیم و احترام آن حضرت برخاست. [نجم‌الثاقب، ص605]

همچنین نقل شده:

امام رضا علیه‌السلام نیز در مجلسی در خراسان هنگام شنیدن نام مبارک آن حضرت برخاست و دو دست خود را بر سر گذاشته، برای آن حضرت دعا کرد: «الّلهمّ عجّل فرجه و سهّل مخرجه» و به ذکر برخی ویژگیهای حکومت آن حضرت پرداخت. [إلزام‌الناصب، ج1، ص271]

نیز آمده است:

هنگامی که از امام صادق علیه‌السلام از سبب این قیام پرسیدند، فرمود: او غیبتی طولانی دارد و از شدّت رأفتی که به دوستان خود دارد، هنگام ذکر این نام که به دولت آن حضرت و حسرت بر غربت او اِشعار دارد، به آنان توجه میکند. از جمله تعظیم و تکریم، آن است که بنده خاضع، هنگام توجّه مولای جلیل، بایستد و تعجیل در فرج او را از خدا بخواهد. [إلزام‌الناصب، ج1، ص271]

 

تذکّر:

اثبات یا عدم اثبات این روایات، مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا می‌توان پسندیده بودن این قیام را که نزد همگان، تعظیم و تکریم شمرده می‌شود و راهی برای تقرّب جستن به محبوب است، با اصول کلّی دیگری اثبات کرد. افزون بر آنکه نوعی اعلام آمادگی برای فداکاری در رکاب آن حضرت و اعلام همکاری و همراهی با او شمرده می‌شود.

 

لذا از جمله علتهای قیام هنگام ذکر نام مخصوص حضرت ولیعصر عج این دلایل است:

۱. تعظیم و احترام آن حضرت.

۲. اعلام آمادگی برای فداکاری در رکاب آن حضرت و اعلام همکاری و همراهی با  ایشان.

 

منبع: ادب فنای مقربان؛ آیت الله جوادی آملی؛ جلد3صفحه 378