کاچی بهتر از هیچی!

پول‌های اندکی که هرچند وقت یک‌بار از پدرش می‌گرفت کم‌کم جمع می‌کرد و هرروز آن‌ها را می‌شمرد؛ انگار قرار بود باگذشت زمان چند برابر شوند!

وقتی‌که از مدرسه برمی‌گشت، جلوی مغازه پرنده فروش می‌ایستاد و به پرندگان خیره می‌شد.

همین‌طور که به پرنده‌های درون قفس نگاه می‌کرد، با انگشتانش چیزی را شمارش می‌کرد. انگار هنوز خیلی مانده بود تا پولش به‌اندازه قیمت یک پرنده برسد.

دوباره سرش را پایین می‌انداخت و با حسرت راه خودش را ادامه می‌داد.

به او گفتم: آخر این پول کم تو، کجای درد پرندگان اسیر در قفس را دوا می‌کند؟! گیرم توانستی یکی از پرندگان را بخری و آزادش کنی، تکلیف صدها پرنده دیگر که در قفس اسیرند چه میشود؟!

نگاه معنی‌داری کرد و آرام گفت:

من از دستم همین کار ساخته هست؛ اگر بیشتر داشتم تعداد بیشتری را خریده و آزاد می‌کردم. یکی که بهتر از هیچ هست!

با خودم گفتم: هرچند بچه هست ولی حرف درستی می‌گوید؛ به قول شاعر: آب دریا را گر نتوان کشید هم به‌قدر تشنگی باید چشید.

 

حکایت بعضی از ما انسان‌ها هم، چنین است!

وقتی شخصی را گرفتار مشکلات مادی، جسمی یا روحی می‌بینیم، چون فکر می‌کنیم نمی‌توانیم مشکلش را حل کنیم، دست از کمک کردنش می‌کشیم. غافل از اینکه همین همدردی و روحیه دادن به او، همین‌که در کنارش هستیم، همین‌که برایش دعا می‌کنیم، همین‌که نسبت به او بی‌تفاوت نیستم، خودش مغتنم است؛ هرچند نتوانیم مشکلش را حل کنیم.

در رابطه با متخلق شدن به مکارم اخلاقی و اجتناب از زشتی‌ها و گناهان نیز چنین است.

اینکه نمی‌توانیم همانند خوبان عالم و مردان خدا باشیم، دلیل بر این نمی‌شود که از آراسته شدن به این فضائل دست بکشیم. چراکه برخوردار بودن از فضیلت اندک، بهتر از نداشتن هیچ فضیلتی است و به‌قول‌معروف "کاچی بهتر از هیچی"!

از امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت‌شده که بعد از بیان تعدادی از مکارم اخلاقی فرمودند:

... فَعَلَیْکُمْ بِمِثْلِ هَذِهِ الْأَخْلَاقِ الْکَرِیمَةِ إِنْ أَطَقْتُمُوهَا فَإِنْ لَمْ تُطِیقُوهَا کُلَّهَا فَأَخْذُ الْقَلِیلِ خَیْرٌ مِنْ تَرْکِ‏ الْکَثِیرِ:

بر شما باد به متخلق شدن به این اخلاق کریمه اگر می‌توانید؛ و اگر نمی‌توانید به دست آوردن اندک بهتر از رها کردن بسیار است (پس هرقدر می‌توانید این اخلاق را به دست آورید).

(الکافی ، ط – الإسلامیة ، ج‏2، ص: 237)