صدقه ای که می دهید را بزرگ نشمارید!

یکی از آفت‌هایی که بر صدقه دادن مترتب می‌شود، منت‌گذاری است.

خداوند در قرآن کریم انسان را از این رفتار ناپسند نهی می‌کند و آن را باطل کننده اجر تصدق معرفی می‌کند:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالْأَذَى» ۱

ﺍﻯ ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ! صدقه‌هایتان ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﻨﺖ ﻭ ﺁﺯﺍﺭ ﺑﺎﻃﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ.

 

حتی اگر صدقه همراه با منت‌گذاری نباشد، گاهی انسان صدقه‌ای که می‌دهد را بزرگ می‌شمارد؛ این مسئله حتی اگر باعث ذلت و خواری طرف مقابل نشود، نوعی غرور را برای انسان به بار می‌آورد که ارزش عمل او را از بین می‌برد. لذا از امام علی علیه‌السلام روایت شده که فرمودند:

«إِنَّ قَدْرَ السُّؤَالِ أَکْثَرُ مِنْ قِیمَةِ النَّوَالِ فَلَا تَسْتَکْثِرُوا مَا أَعْطَیْتُمُوهُ فَإِنَّهُ لَنْ یُوَازِیَ قَدْرَ السُّؤَال»‏ ^۲

به‌درستی که قدر سؤال (درخواست حاجت) از قیمت چیزی است که انسان می‌گیرد زیادتر است. پس آنچه را به سائل عطا کرده‌اید را بسیار نشمارید؛ چراکه به تحقیق با قدر سؤال برابرى نمی‌کند.

 

آبرو و عزت هر انسان یکی از بزرگترین سرمایه‌های اوست. وقتی سائل چیزی را از انسان درخواست می‌کند ناچار شده که این سرمایه بزرگ را نادیده بگیرد. لذا هر چیزی که به او عطا کنیم بزرگ‌تر از چیزی که او از دست می‌دهد نخواهد بود.

 

پی‌نوشت:

۱. سوره بقره، آیه ۲۶۴

۲. میزان الحکمة، ج٢، ص١٢٢٩