اصرار بر گناه به چه معنا است؟
خداوند در قرآن کریم پرهیزکاران را چنین معرفی می‌کند:
«وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلى ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ»[1]
(پرهیزکاران) کسانی هستند که وقتى گناهى بسیار زشت انجام مىدهند، یا به خود ستم مىکنند، به یاد خدا مىافتند و براى گناهانشان آمرزش مىطلبند - و جز خدا چه کسى گناهان را مىآمرزد؟! - و بر گناهانى که کردهاند، آگاهانه اصرار نمىکنند.[2]
بر طبق این آیه شریفه، یکی از ویژگی‌های پرهیزکاران این است که بر گناهان اصرار نمی‌کنند.
از امام باقر علیه‌السلام روایت شده که در آیۀ فوق، اصرار بر گناه را چنین تفسیر نمودند:
«الْإِصْرَارُ أَنْ یُذْنِبَ الذَّنْبَ فَلَا یَسْتَغْفِرَ اللَّهَ، وَ لَایُحَدِّثَ نَفْسَهُ بِتَوْبَةٍ فَذلِکَ الْإِصْرَارُ»[3]
(اصرار بر گناه این است که کسى گناهى کند و از خدا آمرزش نطلبد و در فکر توبه نباشد. اینست اصرار بر گناه).
از رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌و‌اله نیز روایت شده که فرمودند:
«ما أصر من استغفر و إن عاد فی الیوم سبعین مرة»[4]
(کسی که استغفار کند، اصرار بر گناه ندارد؛ اگرچه در یک روز هفتاد مرتبه از توبه برگردد و گناه را مرتکب شود).
با توجه به این تفسیر، توبه نکردن از گناه و باقی ماندن بر حال معصیت، خودش گناه است و حتی اگر گناه دیگری مرتکب نشود، اصرار بر گناه محسوب می‌شود.