پاسخ قرآن به کسی که زنده شدن مردگان را انکار میکرد
وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلاً وَ نَسِیَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ یُحْیِ الْعِظامَ وَ هِیَ رَمیمٌ
قُلْ یُحْییهَا الَّذی أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ هُوَ بِکُلِّ خَلْقٍ عَلیمٌ [1]
در شأن نزول دو آیۀ فوق از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمودند:
ابی بن خلف استخوان پوسیدهاى را از دیوارى کند و آن را با دست نرم کرد و با خود گفت: آیا بعدازآنکه استخوانى پوسیده شدیم دوباره به خلقتى جدید خلق مىشویم؟! پس خداوند متعال در پاسخش این آیه را فرستاد. [2]
خداوند میفرماید:
«او مثلى براى ما زد و به پندار خودش دلیل دندانشکنى پیدا کرد، درحالیکه آفرینش نخستین خود را به دست فراموشى سپرده گفت: چه کسى مىتواند این استخوانها را زنده کند درحالیکه پوسیده است»؟! (وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلاً وَ نَسِیَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ یُحْیِ الْعِظامَ وَ هِیَ رَمیمٌ)[3]
سپس بلافاصله به پیامبر اسلام صلیالله علیه و اله دستور مىدهد که به این خیرهسر مغرور و فراموشکار «بگو: کسى او را زنده مىکند که در روز نخست او را ایجاد کرد» (قُلْ یُحْیِیهَا الَّذِی أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ).[4]
در این دو آیه، دلیل امکان معاد با ابتدا با عبارتی کوتاه و سپس بهصورت تفصیل بیان شده است:
پاسخ کوتاه استبعاد معاد با عبارت «نَسِیَ خَلْقَهُ» بیان شده است و اشاره به این دارد که اگر این شخص خلقت خودش را فراموش نکرده بود که چگونه از نطفهای ناچیز تبدیل به انسانی کامل شده، هیچگاه معاد و زنده شدن دوبارۀ خود در قیامت را بعید نمیشمرد.
پاسخ تفصیلی بر استبعاد معاد نیز به عبارت «قُلْ یُحْیِیهَا الَّذِی أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ» داده شده است. رسول خدا صلیالله علیه و آله مأمور میشوند تا زنده کردن مرده در روز قیامت را چنین اثبات کنند که:
کسی که قدرت بر خلقت اولیه انسان از نطفهای ناچیز دارد، قدرت بر زنده کردنش در قیامت بعدازاینکه در این دنیا مرده است دارد.
عبارت «وَ هُوَ بِکُلِّ خَلْقٍ عَلِیمٌ» نیز اشاره به این دارد که خداوند بر انواع خلق کردن آگاه است و «علم خداوند متعال بر تمام وسائط خلقت محیط است؛ مثل خلق کردن از نطفه و خلق کردن از استخوان پوسیده».[5]
