توصیف زیبای امیرالمؤمنین علیه‌السلام از دنیا
پدری دو پسر داشت که به هر کدام مقداری پولی داد؛ ولی شرط کرد که هر کدام باید در پایان روز گزارش دهند که با آن پول چه کار کردند.
فرزند اول بدون اینکه چیزی از آن پول را خرج کند، آن را پس‌انداز کرد؛ ولی فرزند دوم با آن پول به بازار رفت و معاملات زیادی انجام داد.
در پایان روز وقتی هر دو برای ارائۀ گزارش خدمت پدرشان رسیدند، فرزند اول با یک کلام که پول را تماماً پس انداز کرده است، مرخص شد و به استراحت پرداخت.
ولی فرزند دوم مجبور شد مدت زیادی را بیدار بماند و گزارش معاملاتش را به پدر ارائه کند.
مَثَل انسانها و اعمالشان، حکایت آن دو فرزند هستند که باید نسبت به اعمالی که انجام داده‌اند پاسخگو باشند.
از امیرالمؤمنین علیه‌السلام روایت شده که در مورد «دنیا» فرمودند:
«مَا أَصِفُ مِنْ دَارٍ ... فِی حَلَالِهَا حِسَابٌ وَ فِی حَرَامِهَا عِقَاب»
چه ستایم خانه اى را که در حلال آن حساب است و در حرام آن عقاب است!
این کلام حضرت، اشاره به اینکه حتّى انسان در آخرت گرفتار پیامدهاى دنیاى خویش است، زیرا از دو حال خارج نیست: یا در طلب حلال بوده و یا در طلب حرام. اگر به سراغ حلال رفته باید حساب همه آنها را در قیامت پس بدهد و اگر در طلب حرام بوده، باید کیفر آن را بچشد.[1]
در روایتی از رسول خدا صلى الله علیه و آله آمده است:
«یَدْخُلُ الْفُقَرَاءُ الْجَنَّةَ قَبْلَ الْأَغْنِیَاءِ بِخَمْسِمِائَةِ عَام»[2]
فقرا پانصد سال قبل از اغنیا وارد بهشت مى شوند (زیرا ثروتمندان باید حساب اموال خود را باز پس دهند؛ درحالی که فقرا به خاطر بهرۀ کمی که از دنیا داشتند حساب کمتری دارند).