تکلیف کسی که تعداد نمازهایی که از او قضا شده را نمیداند
اگر کسی که بعضی اوقات نماز نخوانده تصمیم بر توبه بگیرد، خداوند توبهاش را قبول میکند؛ ولی واجب است نمازهایی که در هنگام بلوغ و تکلیف در وقتشان نخوانده را قضا نماید. به عبارت دیگر قضای نمازهای خوانده نشده، با توبه از گردن انسان ساقط نمیشود.
ولی شاید برای کسی سؤال شود که اگر تعداد دقیق نمازها و روزههایی که فوت شده را ندانیم، چه باید بکنیم؟ مثلا ندانیم ده نماز نخواندهایم یا بیست نماز؟ در این قبیل موارد تکلیف چیست؟
بعضی از مراجع محترم تقلید مثل مرحوم امام خمینی در این موارد چنین فتوا دادهاند که:
«کسى که چند نماز از او قضا شده و تعداد آنها را نمىداند (مثلًا نمىداند چهار نماز بوده یا پنج نماز)، چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافى است. همچنین اگر شمارۀ آنها را مىدانسته و فراموش کرده است، مىتواند مقدار کمتر را بخواند».[1]
همچنین مقام معظم نیز همین نظر را معتقد هستند.[1]
ولی در رسالۀ حضرت آیت الله بهجت آمده است:
«کسى که چند نماز از او قضا شده و تعداد آنها را نمىداند مثلًا نمىداند چهار تا بوده یا پنج تا، چنانچه براى او مشکل نیست و عسر و حرج در کار نباشد، لازم است آن قدر نماز بخواند تا علم پیدا کند به مقدار نمازهاى قضا شده یا اینکه بیشتر نماز قضا خوانده است، و اگر تحصیل علم ممکن نیست، به مقدارى که اطمینان پیدا کند نماز بخواند، و اگر آن هم نشد به قدرى که گمان پیدا کند، و این احتیاطات در صورتى است که مىداند یا احتمال مىدهد که سابقاً مقدار آنها را مىدانسته و الّا فقط به قدرى که یقین دارد نماز بخواند و در مورد مقدار بیشتر، احتیاط کردن خوب است ولى ظاهر این است که لازم نیست».[3]
آیت الله مکارم نیز میفرماید:
«اگر قبلًا شمارۀ آنها را مىدانسته، ولى به واسطۀ سهلانگارى فراموش کرده، احتیاط واجب آن است که مقدار بیشتر را بخواند».[4]