توحید ربوبی یعنی چه؟
«توحید» در لغت، مصدر باب تفعیل و از ریشه «وحد» است. یکی از معانی باب تفعیل «کسی یا چیزی را دارای وصفی دانستن» است. بر این اساس توحید به معنی «یکی دانستن و یکتا شمردن» به کار می‌رود و معنای اصطلاحی توحید نیز عبارت است از «اعتقاد قطعی به وحدانیت و یکتایی خداوند در ذات، صفات و افعال خویش و عمل کردن بر اساس این اعتقاد».[1]
«رُّبُوبِیَّةُ» هم مصدر بوده و از ریشۀ «رب‌ب» می‌باشد. «الرَّبّ» در اصل به معنى تربیت است و آن عبارت است از ایجاد کردن حالتى پس از حالتى دیگر در چیزى تا اینکه به حدّ نهائى و تمام و کمال آن برسد.[2] همچنین «ربّ» در لغت بر مالک، سیّد، تدبیرکننده، مربی، قیّم و نعمت دهنده اطلاق می‌شود، ولی به صورت غیر مضاف (الربّ) فقط بر «الله» تبارک و تعالی اطلاق می‌شود و بر دیگران به صورت مضاف به‌کار برده می‌شود.[3]
با توجه به تعریف فوق از توحید و ربوبیت، توحید ربوبی پروردگار متعال یعنی ربوبیت عالم به صورت مستقل و بدون اذن از کسی فقط برای خداوند یکتا است و هیچ موجودی در ربوبیت استقلالی عالم با «الله» تبارک و تعالی شریک نیست؛ اگر هم مخلوقی در قسمتی از ربوبیت عالم نقش داشته باشد، این ربوبیت غیر مستقل بوده و با اذن و اراده و مشیت پروردگار یکتا است.[4]
- ۹۷/۰۸/۱۱