پرهیزکارترین مردم!
از امام حسن عسکری علیه‌السلام روایت شده که فرمودند:
«أَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ»[1]
باورع‌ترین مردم کسى است که در شبهات توقف کند (و آنها را انجام ندهد).
توضیح:
«وَرَع» در اصل به معنی اجتناب و بازداشتن نفس از ارتکاب محرمات است؛ سپس این واژه را دربارۀ اجتناب از مباحات و حلال‌ها نیز به کار برده‌اند؛[2] با این توضیح که ممکن است انسان در پرهیزکاری و پارسایی به درجه‌ای برسد که حتی مباحاتی که او را از یاد خدا باز می‌دارند را نیز ترک می‌کند و یا اینکه با اصلاح نیت خود، مباحات را برای رضای خدا و در جهت بندگی او انجام می‌دهد و با این کار آنها را تبدیل به اعمال مستحبی می‌کند.
مراد از «شبهات» هم اموری هستند حکم آنها مشتبه بوده و حرمتشان قطعی نیست، هرچند که ممکن است (به دلیل نیافتن دلیل بر حرمتشان) به حسب ظاهر شریعت حلال شمرده شوند.[3]
با این توضیحات معلوم می‌شود که چرا پرهیزکارترین مردم کسی است که از شبهات اجتناب می‌کند؛ زیرا چنین شخصی نه تنها محرماتی که حرمتشان معلوم است را ترک می‌کند، حتی از انجام اعمالی که ممکن است حرام باشند نیز اجتناب می‌کند.
[1] تحف العقول؛ ص 489
[2] النهایه فی غریب الحدیث و الاثر؛ ج5؛ ص 174
[3] مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول؛ ج1؛ ص 225
- ۹۷/۰۸/۲۳