خبر دادن «میثم تمّار» و «حبیب بن مُظاهِر» از شهادت یکدیگر
«منایا» جمع منیّة است به معناى مرگ و ارتحال انسان از دنیا و کسى که داراى این علم باشد از زمان أجل ها و وقت هاى مردن مردم خبر دارد و مىداند که هر فرد از افراد در کجا و در چه زمان مىمیرد».[1]
از برخی روایات و حکایات تاریخی چنین استفاده می‌شود که ائمه علیهم‌السلام و برخی از اولیاء الهی دارای چنین علمی بودند. همچنان‌که از اسحاق بن عمار نقل شده که شنیدم امام کاظم علیه السلام به مردى خبر مرگ او را مى دهد. در دل خود گفتم: آیا به راستى او مىداند که مردى از شیعیانش چه وقت مىمیرد؟ امام، با حالت شبیه غضب رو به من کرد و فرمود:
«یَا إِسْحَاقُ قَدْ کَانَ رُشَیْدٌ الْهَجَرِیُ یَعْلَمُ عِلْمَ الْمَنَایَا وَ الْبَلَایَا وَ الْإِمَامُ أَوْلَى بِعِلْمِ ذَلِکَ»
اى اسحاق، رشید هجرى (یکى از یاران معروف على علیه السلام) مرگ و میر و گرفتارى هاى آینده را مىدانست؛ امام که به دانستن آن شایسته تر است»!
سپس فرمود:
«اصْنَعْ مَا أَنْتَ صَانِعٌ فَإِنَّ عُمُرَکَ قَدْ فَنِیَ وَ إِنَّکَ تَمُوتُ إِلَى سَنَتَیْنِ وَ إِخْوَتَکَ وَ أَهْلَ بَیْتِکَ لَا یَلْبَثُونَ بَعْدَکَ إِلَّا یَسِیراً حَتَّى تَتَفَرَّقَ کَلِمَتُهُمْ وَ یَخُونُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً حَتَّى یَشْمَتَ بِهِمْ عَدُوُّهُمْ فَکَانَ هَذَا فِی نَفْسِکَ»
اى اسحاق، تو هر کار مى خواهى بکن؛ زیرا عمرت رفته است و تو تا دو سال دیگر از دنیا خواهى رفت و برادران و اهل بیت تو هم پس از تو جز اندکى نخواهند ماند، که با هم ستیزه کنند و به همدیگر خیانت ورزند، تا دشمن آنها را سرزنش کند؛ با این حال تو تعجب مىکنى که امام مرگ کسى را بداند!
اسحاق بن عمار میگوید: من گفتم: از خدا آمرزش مى خواهم براى آنچه در دلم گذشت.
راوی میگوید: اسحاق پس از این مجلس، اندکى بیش زنده نماند و دیرى نپائید که پسران عمار (برادران اسحاق بن عمار و خاندان او) مال مردم را گرفتند و هدر کردند و مفلس شدند.[2]
دربارۀ بهره‌مندی برخی از اولیاء الهی از این علم هم، جناب «کشى»، رجالی معروف، در کتاب رجال خود از فضیل بن زبیر نقل می‌کند که گفت:
«میثم تمّار» در حالى که بر اسب خود سوار بود در محلی که بنى اسد جلوس کرده بودند به استقبال «حبیب بن مُظاهِر» اسدى آمد. آن دو با یک دیگر سخن گفتند تا اینکه گردنهاى اسب ایشان محاذى یک دیگر قرار گرفت.
سپس حبیب گفت: «گویا شخص بزرگى را می‌نگرم که جلوی سرش مو ندارد و شکم بزرگى دارد و نزد دار الرزق خربزه میفروشد. مىبینم او را به جرم دوستى اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله به دار زده اند و شکم او را بر دار پاره کرده اند»! (و منظورش میثم بود).
میثم هم در جواب حبیب گفت: «من نیز مردى را مىشناسم که صورت گلگون و دو گیسو دارد. او براى نصرت پسر دختر پیغمبر خود خروج مى کند و کشته مىشود و سرش در کوفه گردانده خواهد شد».
آن دو این سخنان را گفتند و از یکدیگر جدا شدند.
اهل آن مجلس گفتند: ما دروغگوتر از این دو نفر ندیده بودیم!
راوى میگوید: هنوز اهل مجلس پراکنده نشده بودند که «رُشَیْد هَجَری» آمد و از اهل مجلس سراغ حبیب و میثم را گرفت. آنان گفتند: ایشان از یکدیگر جدا شدند و ما شنیدیم چنین و چنان می‌گفتند. رشید گفت: خدا میثم را رحمت کند؛ او فراموش کرده بگوید: به آن کسى که سر حبیب را میبرد مبلغ صد درهم بیشتر عطا خواهد شد!
وقتى رشید رفت آن گروه گفتند: به خدا قسم این شخص از همه دروغگوتر است.
پس از این جریان آن گروه گفتند: به خدا قسم چند شب و روزى بیش نگذشت که دیدیم میثم تمار بر در خانه عمرو بن حریث بالاى دار است و سر حبیب بن مظاهر را هم آوردند و آنچه را که آنان گفته بودند همان شد.[3]