رفتار عادلانۀ حضرت علی علیه‌السلام با دشمن
یکی از مظاهر عدالت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، رفتار عادلانۀ آن حضرت با دشمن بود.
از امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده که هنگام عزیمت به جنگ صفین با خدا مناجات کردند و در این دعا عرضه داشتند:
«اللَّهُمَّ ... إِنْ أَظْهَرْتَنَا عَلَى عَدُوِّنَا فَجَنِّبْنَا الْبَغْیَ وَ سَدِّدْنَا لِلْحَق»[1]
خدایا؛ اگر ما را بر دشمنانمان غلبه دادى، ستمگرى را از ما دور گردان و به حقّ و درستکارى استوارمان فرما.
این کلام حکایت از نهایت عدالت حضرت علی علیه‌السلام دارد و بیانگر این است که در هنگام غلبه بر دشمن هم بر سبیل عدالت رفتار می کردند و هیچگاه با دشمن رفتاری نمی‌کردند که در حق آنان ظلم محسوب شود؛ بلکه با دشمن نیز براساس حق و عدالت رفتار می‌کردند.
در جنگ صفین معویه و لشکرش آب را به حضرت علی علیه‌السلام و یارانش بستند.
آنگاه هر دو سپاه با هم جنگیدند تا اینکه آب به دست یاران امام على علیه‌السلام افتاد.
در این هنگام یاران حضرت علی علیه‌السلام گفتند: «به خدا سوگند، دیگر به شامیان آب نمى دهیم».
وقتی حضرت على علیه‌السلام از تصمیم یارانش مطلع شد به یارانش پیام فرستاد که:
«خُذُوا مِنَ الْمَاءِ حَاجَتَکُمْ وَ ارْجِعُوا إِلَى عَسْکَرِکُمْ وَ خَلُّوا بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ الْمَاءِ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ نَصَرَکُمْ بِبَغْیِهِمْ وَ ظُلْمِهِمْ».
به قدر حاجت از آن آب برگیرید و به لشکرگاه خود برگردید و اجازه دهید که شامیان هم از آب برگیرند؛ چرا که خداوند به سبب ظلم و ستمی که انان در حق شما کردند شما را یاری داد.[2]