جلوه‌ای از «رحمة للعالمین» بودن رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله
«وَ ما کانَ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِیهِمْ وَ ما کانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُون»[1]
خداوند بنا ندارد ایشان را با اینکه تو در میانشان هستى و ما دام که استغفار مىکنند عذاب کند.
با توجه به این آیه، خداوند دو چیز را مانع از نزول عذاب بر جمیع امت اسلام معرفی کرده است:
1. وجود و حیات رسول خدا
صلی‌الله‌علیه‌وآله2. استغفار از گناهان
چند نکته:
1. منظور از عذابی که به خاطر وجود رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در میان امت مسلمانان، از مسلمانان دفع شده است، عذابى آسمانى و عذابی است که موجب استیصال (ریشه کن شدن) آنان می‌شود؛ مانند آن عذاب‌هایى که در امتهاى انبیاى گذشته جریان داشت؛ و برداشته شدن این عذاب عمومی منافاتی با نزول عذاب بر بعضی از ایشان ندارد.[2]
2. برداشته شدن عذاب عمومی از امت مسلمانان به خاطر وجود رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در میان آنان، جلوه ای از «رحمة للعالمین» بودن آن حضرت است.
3. یکی از پیام های مهم این آیه، تأثیر استغفار از گناهان در دفع عذاب‌هایی است که مسلمانان به خاطر ارتکاب معاصی سزاوار آن عذاب‌ها شده‌اند.
از امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیز روایت‌شده که در ضمن بیان آیۀ فوق، فرمودند:
«کَانَ فِی الْأَرْضِ أَمَانَانِ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ وَ قَدْ رُفِعَ أَحَدُهُمَا فَدُونَکُمُ الْآخَرَ فَتَمَسَّکُوا بِهِ»
دو چیز در زمین مایۀ امان از عذاب خدا بودند؛ یکى از آن دو برداشته شد؛ پس دیگرى را بگیرید و بدان چنگ زنید.
أَمَّا الْأَمَانُ الَّذِی رُفِعَ فَهُوَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله)
امّا امانى که برداشته شد، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بود.
وَ أَمَّا الْأَمَانُ الْبَاقِی فَالاسْتِغْفَارُ
و امّا امانى که مانده است، طلب آمرزش از خداوند است.[3]