دلیل اینکه شهر قم را «قم» نامیده‌اند

از عفّان بصرى روایت شده که امام صادق علیه الّلام به من فرمود:

«أَ تَدْرِی لِمَ سُمِّیَ قُمَّ»؟ میدانى چرا شهر قم، «قم» نام شد؟

عرض کردم: خدا و رسولش و تو داناترید. حضرت فرمود:

«إِنَّمَا سُمِّیَ قُمَّ لِأَنَّ أَهْلَهُ یَجْتَمِعُونَ مَعَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ یَقُومُونَ مَعَهُ وَ یَسْتَقِیمُونَ عَلَیْهِ وَ یَنْصُرُونَهُ»[1]

[شهر قم، «قم» نام شد براى آنکه مردمش با قائم آل محمّد صلوات اللَّه علیه بپا خیزند و بر (ولایت ) او استوار مانند و او را یارى کنند].

 

همچنین از همان حضرت روایت شده که فرمودند:

«تُرْبَةُ قُمَ‏ مُقَدَّسَةٌ وَ أَهْلُهَا مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ ... أَمَا إِنَّهُمْ أَنْصَارُ قَائِمِنَا وَ دُعَاةُ حَقِّنَا ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ وَ قَالَ اللَّهُمَّ اعْصِمْهُمْ مِنْ کُلِّ فِتْنَةٍ وَ نَجِّهِمْ مِنْ کُلِّ هَلَکَةٍ»[2]

[خاک قم مقدس است و مردمش از ما هستند و ما از آنها هستند ... آگاه باشید که اهل قم یاران امام قائم از ما اهل بیت علیهم‌السلام و دعوت‌کنندگان به حق ما هستند].

 

از صَفْوان بن یَحْیَى روایت شده که روزى نزد ابى الحسن علیه السّلام بودیم. در نزد آن حضرت سخن از شهر «قم» و مردمش و میل آن‌ها به حضرت مهدى علیه السلام به میان آمد.

در این هنگام آن حضرت بر مردم قم رحمت فرستاد و فرمود: «رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ» [خدا از آنها راضى باشد] و سپس فرمود:

«إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ وَ وَاحِدٌ مِنْهَا لِأَهْلِ قُمَّ وَ هُمْ خِیَارُ شِیعَتِنَا مِنْ بَیْنِ سَائِرِ الْبِلَادِ خَمَّرَ اللَّهُ تَعَالَى وَلَایَتَنَا فِی طِینَتِهِمْ»[3]

[به راستى بهشت را دو در است و یکى از آن دو در اختصاص به مردم قم دارد. آنان بهترین شیعه ما از میان همه شهرها هستند، خدا دوستى ما را در سرشت آنان آمیخته است].

---

[1] بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏57 ؛ ص216

[2] بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏57 ؛ ص218

[3] بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏57 ؛ ص216