تصویری از شدت و سختی روز قیامت در بیان قرآن کریم
خداوند در آیات متعددی از قرآن کریم، دربارۀ شدت و سختی روز قیامت سخن گفته است.
بعضی از این اهوال، مربوط به نحوۀ برخورد انسان‌ها در مواجهه با یکدیگر است.
یکی از برخورد‌ها، فرار انسان‌ها از یکدیگر است:
«یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیه»[1]
روزى رسد که هر کس از برادرش هم فرار مىکند؛ و از مادر و پدرش؛ و از همسر و فرزندانش!
شدت و سختی روز قیامت به حدى است که نزدیک‌ترین کسان انسان که یک روز طاقت فراقشان را نداشت و آنها را یاور و پناهگاه خود در زندگى مىپنداشت، امروز از همه آنان مىگریزد؛ زیرا شدت آن‌چنان احاطه مىکند که نمىگذارد آدمى به یاد چیزى و کسى بیفتد.[2]
رفتار دیگر، فدیه و عوض دادن در قبال عذاب است. آنان که گرفتار عذاب الهی می‌شوند، نه‌تنها به فکر دیگران نخواهند بود بلکه حتی می‌خواهند برای نجات خودشان عزیزترین افراد‌شان را هم فدا کنند.
«یَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ یَفْتَدی مِنْ عَذابِ یَوْمِئِذٍ بِبَنیهِ»[3]
مجرم آرزو مىکند ای‌کاش مىشد فرزندان را در برابر عذاب آن روز فدا کرد.
بلکه حتی حاضرند تمام دار و ندار خود را هم برای نجات جان خودشان فدا کنند:
«وَ لَوْ أَنَّ لِلَّذینَ ظَلَمُوا ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِهِ مِنْ سُوءِ الْعَذابِ یَوْمَ الْقِیامَةِ»[4]
اگر ستمگران دو برابر تمامى آنچه در زمین است مالک باشند همه را براى دفع عذاب روز قیامت مىدهند.
ولی هیچ‌کدام از این‌ها برای نجات آنان کارساز نخواهند بود و هیچ فدیه و عوضی از آنان پذیرفته نخواهد شد:
«فَالْیَوْمَ لا یُؤْخَذُ مِنْکُمْ فِدْیَةٌ وَ لا مِنَ الَّذینَ کَفَرُوا»[5]
(مؤمنان به منافقان می‌گویند:) امروز نه از شما و نه از کسانى که کافر شدهاند عوضى پذیرفته نمىشود.
[1] سوره عبس، آیات 34 الی 36
[2] المیزان، ج20، ص 210
[3] سوره معارج، آیه 11
[4] سوره زمر، آیه 47
[5] سوره حدید، آیه 15