سه پیامبر که در قرآن کریم با صفت «أَوّاب» ستوده شدهاند
خداوند در قرآن کریم و در سه آیه از سورۀ «ص»، سه تن از پیامبران خود را با صفت «أَوّاب» ستوده است:
«وَ اذْکُرْ عَبْدَنا داوُدَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ»[1]
به یاد آور بنده ما داوود را که نیرومند بود و بسیار به خدا رجوع داشت.
«وَ وَهَبْنا لِداوُدَ سُلَیْمانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ»[2]
ما به داوود، سلیمان را عطا کردیم که چه بنده خوبى بود و بسیار رجوع کننده (به ما) بود.
«إِنَّا وَجَدْناهُ صابِراً نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ»[3]
ما او (حضرت ایوب علیهالسلام) را شکیبا یافتیم، چه بنده خوبى که بسیار بازگشت کننده (به سوى خدا) بود.
«با توجه به اینکه "أَوّاب" صیغه مبالغه است و مفهومش "بسیار بازگشتکننده" مىباشد و قیدى در آن نیست، مىتواند بیانگر بازگشت به اطاعت فرمان خدا، بازگشت به حق و عدالت و بازگشت از غفلتها و ترک اولىها باشد.[4]
نکته اینجاست که بازگشت به سوی خدا همیشه به معنی توبه و بازگشت از گناه و کار ناشایست نیست؛ بلکه گاهی نیز به معنی رجوع به خداوند در تمام امور، توکل به او و استقامت در اطاعت از فرمان الهی است.
ستایش دو پیامبر با دو خصوصیت متفاوت نیز حاکی از این معنی است که پیامبران الهی در شدت و رخا، در فقر و غنی و در تمامی حالات به خدا رجوع میکردند و هیچ کدام از فقر و غنی آنها را از مسیر حق و عدالت خارج نکرد؛ بلکه در تمامی حالات از فننه ها به خدا پناه میبردند؛ چه حضرت سلیمان علیهالسلام که در مکنت، قدرت و سلطنت بود؛ و چه حضرت ایوب علیهالسلام که در شدت، بیماری و سختی به سر برد.[5]
[1] سوره ص، آیه 17
[2] سوره ص، آیه 30
[3] سوره ص، آیه 44
[4] تفسیر نمونه، ج19، ص: 271
[5] رجوع شود به: التحریر و التنویر، ابنعاشور، ج23، ص 169