وصیت حضرت ابراهیم و حضرت یعقوب علیهماالسلام فرزندان خود
درسی از صفحه بیستم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم در ضمن دو آیه، وصیت دو پیامبر الهی یعنی حضرت ابراهیم علیه‌السلام و حضرت یعقوب علیهماالسلام را بازگو می‌کند و می‌فرماید:
«وَ وَصَّى بِها إِبْراهِیمُ بَنِیهِ وَ یَعْقُوبُ یا بَنِیَّ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى لَکُمُ الدِّینَ فَلا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ»[1]
ابراهیم و یعقوب فرزندان خود را (در بازپسین لحظات عمر) به این آئین وصیت کردند (و هرکدام به فرزندان خویش گفتند) فرزندان من! خداوند این آئین پاک را براى شما برگزیده است و شما جز به آئین اسلام (تسلیم در برابر فرمان خدا) نمیرید.[2]
«أَمْ کُنْتُمْ شُهَداءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قالَ لِبَنِیهِ ما تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِی قالُوا نَعْبُدُ إِلهَکَ وَ إِلهَ آبائِکَ إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِلهاً واحِداً وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ»[3]
آیا شما به هنگامی‌که مرگ یعقوب فرارسید حاضر بودید؟ در آن هنگام که به فرزندان خود گفت: «پس از من چه چیز را مىپرستید»؟ گفتند: «خداى تو و خداى پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا و ما در برابر او تسلیم هستیم».
همچنان که در شأن نزول آیه دوم آمده و همین‌طور از ظاهر خود آیه برمی‌آید، جمعى از منکران اسلام مطلب نادرستى را به یعقوب پیامبر خدا نسبت مىدادند و آن عبارت بود از اینکه حضرت یعقوب علیه‌السلام به هنگام وفاتش، فرزندان خویش را به دینى که هم‌اکنون یهود به آن معتقدند (با تمام تحریفاتش) توصیه کرد!
قرآن براى رد این ادعاى بی‌دلیل مى فرماید: «مگر شما به هنگامی‌که مرگ یعقوب فرارسید حاضر بودید» که چنان توصیه اى را به فرزندانش کرد (أَمْ کُنْتُمْ شُهَداءَ إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ).
آرى آنچه شما به او نسبت مىدهید نبود، آنچه بود این بود که «در آن هنگام از فرزندان خود پرسید، بعد از من چه چیز را مى پرستید»؟ (إِذْ قالَ لِبَنِیهِ ما تَعْبُدُونَ مِنْ بَعْدِی).
آن‌ها در پاسخ گفتند: «خداى تو و خداى پدرانت إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ را مىپرستیم خداوند یگانه یکتا» (قالُوا نَعْبُدُ إِلهَکَ وَ إِلهَ آبائِکَ إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ وَ إِسْحاقَ إِلهاً واحِداً) «و ما در برابر فرمان او تسلیم هستیم» (وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ).
از آیه موردبحث برمی‌آید که در وجود یعقوب به هنگام مرگ آثار یک نوع ناراحتى و نگرانى از وضع آینده فرزندانش احساس مىشد، سرانجام این نگرانى را به زبان آورده پرسید فرزندانم بعد از من چه چیز را مى پرستید؟ مخصوصاً گفت «چه چیز» و نگفت «چه کس» را؟ چراکه در محیط زندگى او گروهى بتپرست بودند که در برابر اشیایى سجده مى کردند، یعقوب مى خواست بداند آیا هیچ‌گونه تمایلى به این آئین در اعماق جان آن‌ها هست؟ اما پس از پاسخ فرزندان آرامش خاطر خود را بازیافت.[4]
[1] سوره بقره، آیه 132
[2] تفسیر نمونه، ج1، ص: 459
[3] سوره بقره، آیه 133
[4] تفسیر نمونه، ج1، ص 463 و 464