آیاتی تأثیرگذار برای بازگشت به‌سوی خدا
درسی از صفحه صد و سی و پنج قرآن کریم
*قُلْ مَنْ یُنَجِّیکُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْیَةً لَئِنْ أَنْجانا مِنْ هذِهِ لَنَکُونَنَّ مِنَ الشَّاکِرینَ* قُلِ الله یُنَجِّیکُمْ مِنْها وَ مِنْ کُلِّ کَرْبٍ ثُمَّ أَنْتُمْ تُشْرِکُونَ* قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلى أَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ یُذیقَ بَعْضَکُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الْآیاتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُونَ*[1]
این آیات احتجاجی است علیه مشرکین با ارجاع آنان به فطرت[2] و تهدید کردن آنان به عذاب الهی.
نخست برای بیان توحید فطرى یک نوع تشویق و اظهار محبت به بندگان شده که چگونه خداوند به هنگام شداید و مشکلات آنها را در پناه خود مىپذیرد و به خواسته هاى آنها ترتیب اثر می‌دهد.[3] لذا پیامبر مأمور شده تا به مشرکین بگوید:
«چه کسى شما را از ظلمات خشکی و دریا (همان شدایدی که گاهی در هنگام سفرها پیش می‌آید که باعث سرگردانی و اضطراب انسان می‌شود) نجات می‌دهد؟![4] در چنین حالى شما از لطف بىپایان خداوند استمداد مىکنید و فوراً با آن مبدأ بزرگ عهد و پیمان مىبندید که اگر ما را از خطر نجات دهد به‌طورقطع شکر نعمت‌های او را انجام خواهیم داد. خداوند شما را از این تاریکی‌ها و از هرگونه غم و اندوه نجات مىدهد (و بارها نجات داده است) ولى پس از رهایى باز همان راه شرک و کفر را مىپوئید».[5]
سپس به پیامبر دستور داده شده است که مشرکین را به سه نوع مجازات انذار کند:
«عذاب‌هایی از طرف بالا» مثل بارش سنگ که بر قوم لوط نازل شد؛ «عذاب‌هایی از طرف پائین» مثل فرورفتن در زمین که قارون دچارش شد؛ و «مجازات اختلاف و بروز جنگ و کشتار».[6]