مرده و زندۀ واقعی از منظر قرآن کریم

درسی از صفحه صد و چهل و سه قرآن کریم 

خداوند در قرآن کریم افرادى را که در گمراهى بوده ‏اند، سپس با پذیرش حق و ایمان تغییر مسیر داده ‏اند تشبیه به مرده‏ اى مى ‏کند که به اراده و فرمان خدا زنده شده است و بهره ­مند از نوری شده ­اند که در پرتو آن مى ‏تواند راه راست را تشخیص داده و از لغزش ها در امان باشند. و افراد بى ‏ایمان لجوج را تشبیه به کسی نموده که در امواج ظلمت ها و تاریکی ها فرو رفته­ و هرگز از آن خارج نمى ‏گردد:

«أَ وَ مَن کاَنَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ وَ جَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشىِ بِهِ فىِ النَّاسِ کَمَن مَّثَلُهُ فىِ الظُّلُمَاتِ لَیْسَ بخِارِجٍ مِّنهْا»¹

آیا کسى که مرده بود، سپس او را زنده کردیم، و نورى برایش قرار دادیم که با آن در میان مردم راه برود، همانند کسى است که در ظلمتها باشد و از آن خارج نگردد؟!

 

مرحوم علامه طباطبایی این آیه را مثلى براى مؤمن و کافر می­داند و می­فرماید:

«انسان قبل از آنکه هدایت الهى دستگیریش کند، شبیه میتى است که از نعمت حیات محروم است و حس و حرکتى ندارد؛ و پس از آنکه موفق به ایمان شد و ایمانش مورد رضایت پروردگارش هم قرار گرفت، مانند کسى است که خداوند او را زنده کرده و نورى به او داده که با آن نور مى‏تواند هر جا که بخواهد برود و در پرتو آن نور راه خود را از چاه و خیرش را از شر و نفعش را از ضرر تمیز دهد، منافع و خیرات را بگیرد و از ضرر و شر احتراز کند. به خلاف کافر که مثلش مثل کسى است که در ظلمت و تاریکى محض به سرمى‏برد و راه نجات و مفرى پیدا نمى‏کند. کافر زندگى و مرگش و همچنین در عوالم بعد از مرگش همه در ظلمت است و در زندگى خیر را از شر و نفع را از ضرر تشخیص نمى‏دهد».²

 

آری انسان مؤمن درپرتو ایمان و اعمل صالحش بهره­ مند از نوری است که با استفاده از پرتو آن راه راست را تشخیص می ­دهد و از گمراهی و لغزش مصون و محفوظ می­ماند.

همچنانکه از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت شده که فرمودند:

«الْمُؤْمِنُ یَنْظُرُ بِنُورِ اللَّه‏»³

(مؤمن با نور خدا می ­نگرد).

پی‌نوشت:

1. سوره انعام، آیه 122

2. المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏7، ص 336

32. عیون أخبار الرضا علیه السلام ؛ ج‏2 ؛ ص61