سه صفت اهل دوزخ

درسی از صفحه صد و هفتاد و چهار قرآن کریم

" وَ لَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ کَثِیرًا مِّنَ الجْنِّ وَ الْانسِ  لهَمْ قُلُوبٌ لَّا یَفْقَهُونَ بهَا وَ لهَمْ أَعْینُ‏ لَّا یُبْصِرُونَ بهَا وَ لهُمْ ءَاذَانٌ لَّا یَسْمَعُونَ بهَا  أُوْلَئکَ کاَلْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ  أُوْلَئکَ هُمُ الْغَافِلُونَ "¹

^ترجمه:

در حقیقت، بسیارى از جنّیان و آدمیان را براى دوزخ آفریده‏ ایم [گرچه خداوند همه را پاک آفریده، ولى گروهى با اعمال خویش خود را جهنمی مى‏کنند؛ زیرا‏] دل‌هایی دارند که با آن فهم نمى‏کنند، و چشمانى دارند که با آن‌ها نمى‏بینند، و گوش‌هایی دارند که با آن‌ها نمى‏شنوند. آنان همانند چهارپایانند بلکه گمراه‌تر. اینان همان غافلانند.

 

خداوند در این آیه، صفات اهل جهنم را در سه جمله بیان مى‏کند:

1. " آن‌ها قلب‌هایی دارند که با آن درک و اندیشه نمى‏کنند" (لَهُمْ قُلُوبٌ لا یَفْقَهُونَ بِها).

بااینکه استعداد تفکر دارند و همچون بهائم و چهار پایان فاقد شعور نیستند درعین‌حال از این وسیله سعادت بهره نمى‏گیرند.

2. " چشم‌های روشن و حقیقت‌بین دارند اما با آن‌ها چهره حقایق را نمى‏نگرند و همچون نابینایان از کنار آن‌ها مى‏گذرند" (وَ لَهُمْ أَعْیُنٌ لا یُبْصِرُونَ بِها).

3. " با داشتن گوش سالم، سخنان حق را نمى‏شنوند" و همچون کران خود را از شنیدن حرف حق محروم مى‏سازند (وَ لَهُمْ آذانٌ لا یَسْمَعُونَ بِها).²

 

این نفهمیدن و ندیدن و نشنیدن دوزخیان به خاطر این است که خداى تعالى این کار را به‌عنوان کیفر عمل‏هاى زشت ایشان کرده است. پس خود آنان با تغییر راه عبودیت، نعمت خدا را تغییر دادند؛ خداوند هم مهر بر دل‏ها و چشم‌ها و گوش‌هایشان مهر زده است.³

پاورقی:

1. سوره اعراف، آیه 179

2. تفسیر نمونه، ج‏7، ص: 21

3. المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏8، ص: 336