عرضۀ اعمال بندگان بر رسول خدا و ائمه علیهم‌السلام
درسی از صفحه دویست و سوم قرآن کریم
یکی از عوامل مراقبت از اعمال و ترک گناه، علم به حضور پروردگار و مشاهده اعمال او توسط رسول خدا و ائمه علیهم‌السلام است.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:
«قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُون»[1]
(بگو: عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را مى بینند).
در روایات، مؤمنون به ائمه علیهم‌السلام تفسیر شده است. همچنانکه از امام صادق علیه‌السلام روایت‌شده که فرمودند:
«المؤمنون هم الائمة»[2] (مراد از مؤمنون، ائمه هستند)
در مورد عرضه اعمال بر رسول خدا صلّی الله علیه و آله از امام باقر علیه‌السلام روایت‌شده که فرمودند:
«إِنَّ أَعْمَالَ الْعِبَادِ تُعْرَضُ عَلَى نَبِیِّکُمْ کُلَّ عَشِیَّةِ الْخَمِیسِ فَلْیَسْتَحْیِی أَحَدُکُمْ أَنْ تُعْرَضَ عَلَى نَبِیِّهِ الْعَمَلُ الْقَبِیحُ»[3]
اعمال بندگان در عصر هر پنجشنبه بر رسول خدا صلّی الله علیه و آله عرضه مىشود؛ پس باید حیاء کرد از اینکه عمل بد انسان بر پیغمبرش عرضه شود.
همچنین در مورد عرضه اعمال بر ائمه علیهم‌السلام روایت‌شده که عبد اللَّه بن ابان زیات که نزد حضرت رضا علیه‌السلام منزلتى داشت، به آن حضرت عرض کرد: براى من و خانوادهام به درگاه خدا دعا بفرما. حضرت فرمودند:
«أَ وَ لَسْتُ أَفْعَلُ وَ اللَّهِ إِنَّ أَعْمَالَکُمْ لَتُعْرَضُ عَلَیَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ»[4]
مگر من دعا نمی‌کنم؟! به خدا قسم که اعمال شما در هرروز و شب بر من عرضه مى شود.
در نامه‌ای که از ناحیه مقدّسه امام زمان علیه‌السلام به شیخ مفید محمّد بن محمّد بن نعمان- قدّس اللَّه روحه- رسید، آمده است:
«... إِنَّا نُحِیطُ عِلْماً بِأَنْبَائِکُمْ وَ لَا یَعْزُبُ عَنَّا شَیْءٌ مِنْ أَخْبَارِکُمْ- وَ مَعْرِفَتُنَا بِالذُّلِّ الَّذِی أَصَابَکُمْ مُذْ جَنَحَ کَثِیرٌ مِنْکُمْ إِلَى مَا کَانَ السَّلَفُ الصَّالِحُ عَنْهُ شَاسِعاً وَ نَبَذُوا الْعَهْدَ الْمَأْخُوذَ وَراءَ ظُهُورِهِمْ»[5]
ما از لغزشهائى که از برخى شیعیان سر مى زند، از وقتى که بسیارى از آنان میل به بعضى از کارهاى ناشایستهاى نموده‌اند که نیکان گذشته از آنان احتراز مى نمودند و پیمانى که از آنان براى توجّه به خداوند و دورى از زشتی‌ها گرفته‌شده و آن را پشت سر انداخته‌اند، اطّلاع داریم.
[1] سوره توبه، آیه 105
[2] تفسیر نور الثقلین، ج2، ص: 262
[3] بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلى الله علیهم؛ ج1؛ ص 426
[4] الکافی_ط الإسلامیة؛ ج1؛ ص 219
[5] الاحتجاج على أهل اللجاج للطبرسی؛ ج2؛ ص 495