مراد از «برهان» و «نور» که طبق بیان قرآن از سوی خدا به مردم فرستاده شده است
يكشنبه, ۲۷ اسفند ۱۴۰۲، ۱۲:۴۴ ق.ظ
خداوند در قرآن کریم از ارسال دو چیز با عنوان «برهان» و «نور» خبر داده و می فرماید:
«یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبِیناً»[1]
[اى مردم! از سوى پروردگارتان براى شما برهان و حجّتى آمده است ونورى روشنگر (همچون قرآن) را به سوى شما فرود آوردیم].
نکته ها و اشاره ها:
1. مفسران قرآن در مورد «برهان»[2] در آیه ى فوق سه احتمال داده اند:
الف) مقصود پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله باشد.
ب) مقصود معجزات پیامبر صلى الله علیه و آله باشد.
ج) مقصود دلایل عقلى باشد.[3]
به راستى که پیامبر، برهان دین است، چرا که کسى درس ناخوانده، چنین معارف و کتابى را آورده که هرچه زمان مىگذرد و علوم رشد مىکند، حقّانیت دین و عمق تعالیمش روشنتر مىشود.[4]
البته تفسیر اول شواهد و احادیثى دارد و برخى مفسران آن را ترجیح دادهاند. دو تفسیر دیگر نیز بعید به نظر نمىرسد و ممکن است این تفسیرها اشاره به مصادیق مختلف برهان باشد.[5]
مقصود از «نور» در آیه فوق «قرآن کریم» است، اما در برخى از روایات، از اهل بیت علیهم السلام حکایت شده که منظور از «نور» ولایت امام على علیه السلام است.[6] البته این گونه روایات مصادیق بارز نور را بیان مىکنند، یعنى نور معناى وسیعى دارد که هم قرآن و هم امیر المؤمنین علیه السلام را که حافظ و مفسر قرآن است، شامل مىشود.[7]
پیامها:
1- اسلام با همه مردم و همهى نسلها و عصرها سخن مى گوید و پیامش جهانى است (یا أَیُّهَا النَّاسُ).
2- فرستادن نور و برهان، از شئون ربوبیّت خداست (مِنْ رَبِّکُمْ).
3- قرآن کتاب استدلال، هدایت و نور است (نُوراً مُبِیناً).[8]
[1] سوره نساء، آیه 174
[2] . واژهى« برهان» در اصل به معناى« سفید شدن» است و از آنجا که استدلال روشن، چهرهى حق را نورانى و سفید مىکند، به آن برهان گفته مىشود
[3] . تفسیر صافى، ج 1، ص 525 و تفسیر نمونه، ج 4، ص 234
؛ به نقل از تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 393 و 394[4] تفسیر نور، ج2، ص 222
[5] تفسیر قرآن مهر، ج4، ص: 393
[6] . بحار الانوار، ج 35، ص 396 و تفسیر صافى، همان
[7] تفسیر قرآن مهر، ج 4، ص 393 و 394
[8] قرائتى، محسن، تفسیر نور، 10جلد، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن - ایران - تهران، چاپ: 1، 1388 ه.ش.
