مؤمن از کوه هم استوارتر است!
در روایتی زیبا از رسول خدا صلی‌الله علیه و آله انسان مؤمن به کوه تشبیه شده است:
"المؤمن کالجبل لا تحرکه العواصف" 1
مؤمن مانند کوه است که وزش بادهای شدید او را به حرکت درنمی‌آورد.
واقعاً چه تشبیه زیبایی!
همچنان که کوه صلابت دارد، همان‌طور که طوفان‌ها قدرت به حرکت درآوردن کوه را ندارند، انسان مؤمن نیز چنین است.
مؤمن مانند کوه است؛ ازاین‌جهت که طوفان هوا و هوس بر او اثر نمی‌گذارد.2
ایمان مؤمن سطحی نیست که با شبهات از بین برود. دین‌داری او آبکی نیست در اثر سختی‌ها و گرفتاری‌ها از بین برود. بلکه چنان ایمان عمیقی دارد که هیچ عاملی نمی‌تواند آن را سست نماید.
ایمان مؤمن فقط لقلقه زبان او نیست که به‌سادگی زایل شود؛ بلکه ایمان در دل او ریشه دوانده و در ارکان او ظاهرشده است.
همچنان که از رسول خدا صلی‌الله علیه و آله روایت‌شده که فرمودند:
"الْإِیمَان مَعْرِفَةٌ بِالْقَلْبِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَانِ".3
ایمان عبارت است از معرفت قلبی، اقرار زبانی و عمل کردن با اعضاء و جوارح است.
در روایتی دیگر مؤمن را از کوه هم استوارتر دانسته‌اند.
از حضرت امام صادق علیه السّلام روایت‌شده که فرمودند:
"الْمُؤْمِنُ أَشَدُّ فِی دِینِهِ مِنَ الْجِبَالِ الرَّاسِیَةِ وَ ذَلِکَ أَنَّ الْجَبَلَ قَدْ یُنْحَتُ مِنْهُ وَ الْمُؤْمِنَ لَا یَقْدِرُ أَحَدٌ عَلَى أَنْ یَنْحِتَ مِنْ دِینِهِ شَیْئاً وَ ذَلِکَ لِضَنِّهِ بِدِینِهِ وَ شُحِّهِ عَلَیْه".4
مؤمن در دینش از کوه‌های راسخ استوارتر است؛ چراکه گاهی از کوه‌ها چیزی کنده مىشود، ولى احدى قادر نیست که از دین مؤمن بکاهد. و سرّش آن است که مؤمن نسبت به دینش بخیل بوده و حاضر نیست چیزی از آن را بگیرند.
نمونه بارز چنین انسان‌های مؤمنی، یاسر و سمیه (دو شهید صدر اسلام و پدر و مادر عمار) بودند. آن‌ها باوجود شکنجه‌های زیادی که از سوی مشرکین کشیدند، هرگز از ایمان خود دست نکشیدند.
از امام زین‌العابدین علیه‌السلام روایت‌شده که در مورد این دو بزرگوار فرمودند:
"وَ أَمَّا [أَبُو عَمَّارٍ] یَاسِرٌ، وَ أُمُّ عَمَّارٍ فَقُتِلَا فِی اللَّهِ صَبْراً".5
یاسر و سمیه درراه خدا با "قتل صبر" به شهادت رسیدند.
قتل صبر به قتلی گفته می‌شود که کسی را آن‌قدر حبس کنند که بمیرد؛ یا اینکه او را نگهدارند، سپس بر روی او چیز سنگینی بی اندازند تا بمیرد.6 یا اینکه او با شکنجه به قتل برسانند.
در روایت است که مشرکان مکه، یاسر و همسرش سمیه را دستگیر کردند و به خاطر مسلمان بودنشان آن دو را به انواع عذاب شکنجه کردند؛ و به ایشان گفتند: نجات نخواهید یافت مگر اینکه که به محمد (صلی‌الله علیه وآله) بد بگوئید و از او بیزارى بجوئید. ولی آن دو این کار را نکردند و به شهادت رسیدند.7
پاورقی:
1. شرح الکافی-الأصول و الروضة (للمولى صالح المازندرانی) ؛ ج9 ؛ ص172
2. شرح الکافی-الأصول و الروضة (للمولى صالح المازندرانی) ؛ ج9 ؛ ص172
3. الخصال ؛ ج1 ؛ ص178
4. علل الشرائع ؛ ج2 ؛ ص557
5. التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام ؛ ؛ ص624
6. مجمع البحرین ج3 357
7. عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة ؛ ج2 ؛ ص104
چند مطلب خواندنی دیگر دربارۀ تمثیلات و تشبیهاتی که در مورد مؤمن در آیات و روایات بیان شده است:
سخت‌تر از آهن!
مؤمن مانند دو کفه ترازو است!