معنی وجوب رحمت بر خداوند
درسی از صفحه صد و بیست و نهم قرآن کریم
خداوند اهل رحمت بر مخلوقات است؛ بلکه باید بگوییم رحمت بر او واجب است؛ چراکه خودش فرموده است:
«کَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ»[1]
خداوند رحمت را بر خود واجب کرده است.
ولی نکته اینجاست که «وجوب» در اینجا به این معنی نیست که کسی مافوق خداوند، رحمت را بر خدا الزام کرده باشد؛ زیرا خداوند مافوق تمام موجودات است و موجودی مافوق او نیست؛ بلکه وجوب در اینجا به معنی موافقت و ملائمت با ذات است و معنی وجوب رحمت بر خداوند این است که: ازآنجاکه رحمت کمال است و خداوند واجد جمیع کمالات از نوع اکمل آن‌ها است، ذات خداوند اقتضای رحمت را دارد و محال است که رحمت از او صادر نشود:[2]
«قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلى شاکِلَتِهِ»[3]
هر کس برحسب ذات و طبیعت خود عملى انجام می دهد.[4]
[1] سوره أنعام، آیه 12
[2] القواعد الکلامیة، علی ربانی گلپایگانی، ص: 132
[3] سوره إسراء، آیه 84
[4] ترجمۀ المیزان