قصیدۀ مشهور فرزدق درارۀ امام زین العابدین علیه‌السلام (قسمت دوم)

اللَّهُ فَضَّلَهُ قِدَماً وَ شَرَّفَهُ‏

جَرَى بِذَلِکَ لَهُ فِی لَوْحِهِ الْقَلَمُ‏

(خدایش از دیر باز او را شرف و فضیلت داده است و قلم در لوح محفوظ خداوند براى او چنین رقم زده است)

مَنْ جَدُّهُ دَانَ فَضْلُ الْأَنْبِیَاءِ لَهُ

وَ فَضْلُ أُمَّتِهِ دَانَتْ لَهَا الْأُمَمُ‏

(این کسى است که در قبال پدر بزرگش فضل پیامبران سر تکریم فرود مى‏آورد و در قبال فضل امت او امتها تواضع مى‏کنند)

عَمَّ الْبَرِیَّةَ بِالْإِحْسَانِ فَانْقَشَعَتْ‏

عَنْهَا الْغَیَابَةُ وَ الْإِمْلَاقُ وَ الظُّلَمُ‏

(بر همگان احسان و نیکى همگانى مبذول مى‏دارد و از آن کورى و تنگدستى و تاریکى بر طرف مى‏شود)

کِلْتَا یَدَیْهِ غِیَاثٌ عَمَّ نَفْعُهُمَا

تَسْتَوْکِفُانِ وَ لَا یَعْرُوهُمَا عَدَمٌ

(هر دو دست او فریادرس است و سود هر دو همگانى است. همواره از دو دست او خیر فرو مى‏ریزد و تنگدستى و فقر آن دو دست را فرو نمى‏گیرد)

سَهْلُ الْخَلِیقَةِ لَا تُخْشَى بَوَادِرُهُ

یُزَیِّنُهُ اثْنَانِ حُسْنُ الْخُلُقِ وَ الْکَرَمُ‏

(نرم خویى است که هرگز از خشم او بیم نیست. دو صفت بردبارى و کرامت او را آراسته است)

لَا یُخْلِفُ الْوَعْدَ مَیْمُونٌ نَقِیبَتُهُ

رَحْبُ الْفَنَاءِ أَرِیبٌ حِینَ یَعْتَرِمُ‏

(خلاف وعده نمى‏کند. فرخنده سیرت است و گسترده درگاه و هر گاه بر کارى عزم کند سخت خردمند است)

مِنْ مَعْشَرٍ حُبُّهُمْ دِینٌ وَ بُغْضُهُمْ‏

کُفْرٌ وَ قُرْبُهُمْ مَنْجًى وَ مُعْتَصَمٌ‏

(از گروهى است که دوستى ایشان دین و دشمنى ایشان کفر و نزدیک شدن به آنان مایه نجات و پناهگاه است)

یُسْتَدْفَعُ السُّوءُ وَ الْبَلْوَى بِحُبِّهِمْ‏

وَ یُسْتَزَادُ بِهِ الْإِحْسَانُ وَ النِّعَمُ‏

(با دوستى ایشان بدى و گرفتارى برطرف مى‏شود و با او احسان و نعمتها باز گرفته مى‏شود)

مُقَدَّمٌ بَعْدَ ذِکْرِ اللَّهِ ذِکْرُهُمْ‏

فِی کُلِّ بَدْءٍ وَ مَخْتُومٍ بِهِ الْکَلِمُ‏

(پس از نام خدا نام ایشان در هر آغازى مقدم است و کلام به آن ختم مى‏شود)

إِنْ عُدَّ أَهْلُ التُّقَى کَانُوا أَئِمَّتَهُمْ‏

أَوْ قِیلَ مَنْ خَیْرُ أَهْلِ الْأَرْضِ قِیلَ هُمْ‏

(اگر پرهیزگاران شمرده شوند ایشان پیشوایان آنانند و اگر گفته شود بهترین مردم زمین کیست؟ گفته مى‏شود ایشانند)

لَا یَسْتَطِیعُ جَوَادٌ بُعْدَ غَایَتِهِمْ

وَ لَا یُدَانِیهِمْ قَوْمٌ وَ إِنْ کَرُمُوا

(هیچ بخشنده‏یى نمى‏تواند به مرز بخشندگى ایشان برسد و هیچ قومى هر چند کریم باشد با آنان مقایسه نمى‏شود)

هُمُ الغُیُوثُ إِذَا مَا أَزْمَةٌ أَزَمَتْ‏

وَ الْأُسْدُ أُسْدُ الشَّرَى وَ النَّارُ تَحْتَدِمُ‏

(هر گاه سختى و خشکسال پیش آید ایشان ابرهاى باران‏زایند و فریاد رسان هستند و چون کارزار گرم مى‏شود، همچون شیران بیشه شرى- نام جایى در تهامه- هستند)

یَأْبَى لَهُمْ أَنْ یَحُلَّ الذَّمُّ سَاحَتَهُمْ‏

خِیمٌ کَرِیمٌ وَ أَیْدٌ بِالنَّدَى هُضُمٌ‏

(ممکن نیست که نکوهش به ساحت ایشان برسد. نیک سرشتان بخشنده‏اند و دستهاى ایشان سخت بخشنده است)

لَا یَنْقُصُ الْعُسْرُ شَیْئاً مِنْ أَکُفِّهِمْ‏

سِیَّانِ ذَلِکَ إِنْ أَثْرَوْا وَ إِنْ عَدِمُوا

(سختى و گرفتارى چیزى از گسترش نعمت دستهاى ایشان را کاهش نمى‏دهد. چه در حال توانگرى و چه در حال تنگدستى، نعمت از ایشان یکسان فرو مى‏ریزد)

أَیُّ الْخَلَائِقِ لَیْسَتْ فِی رِقَابِهِمْ

لِأَوَّلِیَّةِ هَذَا أَوْ لَهُ نِعَمٌ‏

(کدامیک از مردم هستند که بر گردن ایشان، از نیاکان او یا خودش، حقى نباشد و نعمتهایى؟)

مَنْ یَعْرِفِ اللَّهَ یَعْرِفْ أَوَّلِیَّةَ ذَا

وَ الدِّینُ مِنْ بَیْتِ هَذَا نَالَهُ الْأُمَم‏

(هر کس خدا را بشناسد نیاکان این مرد را مى‏شناسد و مردم و ملتها دین را از خانه این مرد دریافته اند)