تمثیلی زیبا برای مؤمن و کافر در قرآن کریم
درسی از صفحه پنجاه و سوم قرآن کریم
خداوند در قرآن کریم انسان مؤمن را به «حیّ» (زنده) و کافر را به «میّت» (مرده) تشبیه نموده است:
«تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ تُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیّ»1
(خداست که زنده را از مرده، و مرده را زنده بیرون مى آورى)
مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر این آیه شریفه میفرمایند:
منظور از بیرون کردن زنده از مرده، به وجود آوردن مؤمن از صلب پدر کافر، و مقصود از بیرون کردن مرده از زنده، بیرون آوردن کافر از صلب مؤمن است؛ به دلیل اینکه خداى تعالى ایمان را حیات و نور، و کفر را مرگ و ظلمت خوانده و فرموده: " أَ وَ مَنْ کانَ مَیْتاً فَأَحْیَیْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ، کَمَنْ مَثَلُهُ فِی الظُّلُماتِ لَیْسَ بِخارِجٍ مِنْها". البته ممکن است که منظور از"مرده" و" زنده" اعم از کفر و ایمان باشد و شامل زنده کردن گیاهان مرده و حیوانات و حتى زنده کردن زمین مرده نیز بشود.2
این تفسیر، همان کلام امام صادق علیهالسلام است که فرمودند:
إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا مَاتَ لَمْ یَکُنْ مَیِّتاً فَإِنَ الْمَیِّتَ هُوَ الْکَافِرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ: یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِ ؛ یَعْنِی الْمُؤْمِنَ مِنَ الْکَافِرِ وَ الْکَافِرَ مِنَ الْمُؤْمِن.3
مؤمن با مرگ نم ىمیرد؛ چراکه مرده(ی واقعی) کافر است. همچنانکه خداوند عزوجل میفرماید: «یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِ»؛ یعنى مؤمن را از کافر و کافر را از مؤمن بیرون مىآورد.
پی‌نوشت:
1. سوره آل عمران، آیه 27
2. المیزان فی تفسیر القرآن، ج3، ص: 136
3. معانی الأخبار ؛ ص290
چند مطلب خواندنی دیگر دربارۀ تمثیلات و تشبیهاتی که در مورد مؤمن در آیات و روایات بیان شده است:
مؤمن مانند دو کفه ترازو است!